Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

– zalicza chemię do nauk przyrodniczych

– stosuje zasady bezpieczeństwa obowiązujące w pracowni chemicznej

– nazywa wybrane elementy szkła i sprzętu laboratoryjnego oraz określa ich przeznaczenie

– zna sposoby opisywania doświadczeń chemicznych

– opisuje właściwości substancji będących głównymi składnikami produktów stosowanych na co dzień

– definiuje pojęcie gęstość

– podaje wzór na gęstość

– przeprowadza proste obliczenia

z wykorzystaniem pojęć masa, gęstość, objętość

– wymienia jednostki gęstości

– odróżnia właściwości fizyczne od chemicznych

– definiuje pojęcie mieszanina substancji

– opisuje cechy mieszanin jednorodnych

i niejednorodnych

– podaje przykłady mieszanin

– opisuje proste metody rozdzielania mieszanin na składniki

– definiuje pojęcia zjawisko fizyczne
 i reakcja chemiczna

– podaje przykłady zjawisk fizycznych

i reakcji chemicznych zachodzących

w otoczeniu człowieka

– definiuje pojęcia pierwiastek chemiczny

i związek chemiczny

– dzieli substancje chemiczne na proste

i złożone oraz na pierwiastki i związki chemiczne

– podaje przykłady związków chemicznych

– dzieli pierwiastki chemiczne na

metale i niemetale

– podaje przykłady pierwiastków chemicznych (metali i niemetali)

– odróżnia metale i niemetale na podstawie ich właściwości

– opisuje, na czym polegają rdzewienie
   i korozja

– wymienia niektóre czynniki powodujące korozję

– posługuje się symbolami chemicznymi pierwiastków (H, O, N, Cl, S, C, P, Si, Na, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Cu, Al, Pb, Sn, Ag, Hg)

Uczeń:

– omawia, czym zajmuje się chemia

– wyjaśnia, dlaczego chemia jest nauką

przydatną ludziom

– wyjaśnia, czym są obserwacje, a czym wnioski z doświadczenia

– przelicza jednostki (masy, objętości, gęstości)

– wyjaśnia, czym ciało fizyczne różni się

od substancji

– opisuje właściwości substancji

– wymienia i wyjaśnia podstawowe sposoby

rozdzielania mieszanin na składniki

– sporządza mieszaninę

– dobiera metodę rozdzielania mieszaniny na składniki

– opisuje i porównuje zjawisko fizyczne

i reakcję chemiczną

– projektuje doświadczenia ilustrujące zjawisko fizyczne i reakcję chemiczną

– definiuje pojęcie stopy metali

– podaje przykłady zjawisk fizycznych

i reakcji chemicznych zachodzących

w otoczeniu człowieka

– wyjaśnia potrzebę wprowadzenia symboli

chemicznych

– rozpoznaje pierwiastki i związki chemiczne

– wyjaśnia różnicę między pierwiastkiem, związkiem chemicznym i mieszaniną

– proponuje sposoby zabezpieczenia przed rdzewieniem przedmiotów wykonanych
z żelaza

Uczeń:

– podaje zastosowania wybranego szkła i sprzętu laboratoryjnego

– identyfikuje substancje na podstawie

podanych właściwość

– przeprowadza obliczenia

z wykorzystaniem pojęć: masa, gęstość, objętość

– przelicza jednostki

– podaje sposób rozdzielenia wskazanej

mieszaniny na składniki

– wskazuje różnice między właściwościami fizycznymi składników mieszaniny, które umożliwiają jej rozdzielenie

– projektuje doświadczenia ilustrujące reakcję chemiczną i formułuje wnioski

– wskazuje w podanych przykładach

reakcję chemiczną i zjawisko fizyczne

– wskazuje wśród różnych substancji mieszaninę i związek chemiczny

– wyjaśnia różnicę między mieszaniną

a związkiem chemicznym

– odszukuje w układzie okresowym pierwiastków podane pierwiastki chemiczne

– opisuje doświadczenia wykonywane na lekcji

– przeprowadza wybrane doświadczenia

Uczeń:

– omawia podział chemii na organiczną
i nieorganiczną

– definiuje pojęcie patyna

– projektuje doświadczenie o podanym tytule (rysuje schemat, zapisuje obserwacje i formułuje wnioski)

– przeprowadza doświadczenia z działu

Substancje i ich przemiany

– projektuje i przewiduje wyniki doświadczeń na podstawie posiadanej wiedzy

Uczeń:

– opisuje skład i właściwości powietrza

– określa, co to są stałe i zmienne składniki powietrza

– opisuje właściwości fizyczne i chemiczne tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru, azotu oraz właściwości fizyczne gazów szlachetnych

– podaje, że woda jest związkiem

chemicznym wodoru i tlenu

– tłumaczy, na czym polega zmiana stanu skupienia na przykładzie wody

– definiuje pojęcie wodorki

– omawia obieg tlenu i tlenku węgla(IV) w przyrodzie

– określa znaczenie powietrza, wody, tlenu, tlenku węgla(IV)

– podaje, jak można wykryć tlenek węgla(IV)

– określa, jak zachowują się substancje

higroskopijne

– opisuje, na czym polegają reakcje syntezy, analizy, wymiany

– omawia, na czym polega spalanie

– definiuje pojęcia substrat i produkt reakcji chemicznej

– wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej

– określa typy reakcji chemicznych

– określa, co to są tlenki i zna ich podział

– wymienia podstawowe źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza

– wskazuje różnicę między reakcjami egzo- i endoenergetyczną

– podaje przykłady reakcji egzo-

i endoenergetycznych

– wymienia niektóre efekty towarzyszące

reakcjom chemicznym

Uczeń:

– projektuje i przeprowadza doświadczenie potwierdzające, że powietrze jest mieszaniną jednorodną gazów

– wymienia stałe i zmienne składniki powietrza

– oblicza przybliżoną objętość tlenu i azotu,  np. w sali lekcyjnej

– opisuje, jak można otrzymać tlen

– opisuje właściwości fizyczne i chemiczne  gazów szlachetnych, azotu

– podaje przykłady wodorków niemetali

– wyjaśnia, na czym polega proces fotosyntezy

– wymienia niektóre zastosowania azotu, gazów szlachetnych, tlenku węgla(IV), tlenu, wodoru

– podaje sposób otrzymywania tlenku węgla(IV) (na przykładzie reakcji węgla z tlenem)

– definiuje pojęcie reakcja charakterystyczna

– planuje doświadczenie umożliwiające wykrycie obecności tlenku węgla(IV) w powietrzu wydychanym z płuc

– wyjaśnia, co to jest efekt cieplarniany

– opisuje rolę wody i pary wodnej w przyrodzie

– wymienia właściwości wody

– wyjaśnia pojęcie higroskopijność

– zapisuje słownie przebieg reakcji chemicznej

– wskazuje w zapisie słownym przebiegu reakcji chemicznej substraty i produkty, pierwiastki i związki chemiczne

– opisuje, na czym polega powstawanie dziury ozonowej i kwaśnych opadów

– podaje sposób otrzymywania wodoru (w reakcji kwasu chlorowodorowego z metalem)

− opisuje sposób identyfikowania gazów: wodoru, tlenu, tlenku węgla(IV)

wymienia źródła, rodzaje i skutki zanieczyszczeń powietrza

wymienia niektóre sposoby postępowania pozwalające chronić powietrze przed zanieczyszczeniami

– definiuje pojęcia reakcje egzo- i endoenergetyczne

Uczeń:

– określa, które składniki powietrza są stałe,

a które zmienne

– wykonuje obliczenia dotyczące zawartości procentowej substancji występujących w powietrzu

– wykrywa obecność tlenku węgla(IV)

– opisuje właściwości tlenku węgla(II)

– wyjaśnia rolę procesu fotosyntezy w naszym życiu

– podaje przykłady substancji szkodliwych dla środowiska

– wyjaśnia, skąd się biorą kwaśne opady

– określa zagrożenia wynikające z efektu

cieplarnianego, dziury ozonowej, kwaśnych opadów

– proponuje sposoby zapobiegania powiększaniu się dziury ozonowej

i ograniczenia powstawania kwaśnych opadów

– projektuje doświadczenia, w których otrzyma tlen, tlenek węgla(IV), wodór

– projektuje doświadczenia, w których zbada właściwości tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru

– zapisuje słownie przebieg różnych rodzajów reakcji chemicznych

– podaje przykłady różnych typów reakcji chemicznych

– wykazuje obecność pary wodnej

w powietrzu

– omawia sposoby otrzymywania wodoru

– podaje przykłady reakcji egzo-

i endoenergetycznych

– zalicza przeprowadzone na lekcjach reakcje do egzo- lub endoenergetycznych

Uczeń:

– otrzymuje tlenek węgla(IV) w reakcji węglanu wapnia z kwasem chlorowodorowym

– wymienia różne sposoby otrzymywania tlenu, tlenku węgla(IV), wodoru

– projektuje doświadczenia dotyczące powietrza i jego składników

– uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu z tlenkiem węgla(IV), że tlenek węgla(IV) jest związkiem chemicznym węgla i tlenu

– uzasadnia, na podstawie reakcji magnezu  z parą wodną, że woda jest związkiem chemicznym tlenu i wodoru

– planuje sposoby postępowania umożliwiające ochronę powietrza przed zanieczyszczeniami

– identyfikuje substancje na podstawie schematów reakcji chemicznych

– wykazuje zależność między rozwojem cywilizacji a występowaniem zagrożeń, np. podaje przykłady dziedzin życia, których rozwój powoduje negatywne skutki dla środowiska przyrodniczego

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

– definiuje pojęcie materia

– definiuje pojęcie dyfuzji

– opisuje ziarnistą budowę materii

– opisuje, czym atom różni się od cząsteczki

– definiuje pojęcia: jednostka masy atomowej,

masa atomowa, masa cząsteczkowa

– oblicza masę cząsteczkową prostych związków chemicznych

– opisuje i charakteryzuje skład atomu

pierwiastka chemicznego (jądro – protony i neutrony, powłoki elektronowe – elektrony)

– wyjaśni, co to są nukleony

– definiuje pojęcie elektrony walencyjne

– wyjaśnia, co to są liczba atomowa, liczba masowa

– ustala liczbę protonów, elektronów, neutronów w atomie danego pierwiastka chemicznego, gdy znane są liczby atomowa i masowa

– podaje, czym jest konfiguracja elektronowa

– definiuje pojęcie izotop

– dokonuje podziału izotopów

– wymienia najważniejsze dziedziny życia,
w których mają zastosowanie izotopy

– opisuje układ okresowy pierwiastków

chemicznych

– podaje treść prawa okresowości

– podaje, kto jest twórcą układu okresowego

pierwiastków chemicznych

– odczytuje z układu okresowego podstawowe informacje o pierwiastkach chemicznych

– określa rodzaj pierwiastków (metal, niemetal) i podobieństwo właściwości pierwiastków w grupie

Uczeń:

– planuje doświadczenie potwierdzające

ziarnistość budowy materii

– wyjaśnia zjawisko dyfuzji

– podaje założenia teorii atomistyczno-

-cząsteczkowej budowy materii

– oblicza masy cząsteczkowe

– opisuje pierwiastek chemiczny jako zbiór atomów o danej liczbie atomowej Z

– wymienia rodzaje izotopów

– wyjaśnia różnice w budowie atomów

izotopów wodoru

– wymienia dziedziny życia, w których stosuje się izotopy

– korzysta z układu okresowego pierwiastków

chemicznych

– wykorzystuje informacje odczytane z układu

okresowego pierwiastków chemicznych

– podaje maksymalną liczbę elektronów na

poszczególnych powłokach (K, L, M)

– zapisuje konfiguracje elektronowe

– rysuje modele atomów pierwiastków chemicznych

– określa, jak zmieniają się niektóre właściwości pierwiastków w grupie i okresie

Uczeń:

– wyjaśnia różnice między pierwiastkiem

a związkiem chemicznym na podstawie założeń teorii atomistyczno-cząsteczkowej budowy materii

– oblicza masy cząsteczkowe związków chemicznych

– definiuje pojęcie masy atomowej jako średniej mas atomów danego pierwiastka, z uwzględnieniem jego składu izotopowego

– wymienia zastosowania różnych izotopów

– korzysta z informacji zawartych w układzie okresowym pierwiastków chemicznych

– oblicza maksymalną liczbę elektronów

w powłokach

– zapisuje konfiguracje elektronowe

– rysuje uproszczone modele atomów

– określa zmianę właściwości pierwiastków
w grupie i okresie

Uczeń:

– wyjaśnia związek między podobieństwami właściwości pierwiastków chemicznych zapisanych w tej samej grupie układu okresowego a budową ich atomów i liczbą elektronów walencyjnych

− wyjaśnia, dlaczego masy atomowe podanych pierwiastków chemicznych
w układzie okresowym nie są liczbami całkowitymi

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

– wymienia typy wiązań chemicznych

– podaje definicje: wiązania kowalencyjnego niespolaryzowanego, wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego, wiązania jonowego

– definiuje pojęcia: jon, kation, anion

– definiuje pojęcie elektroujemność

– posługuje się symbolami pierwiastków chemicznych

– podaje, co występuje we wzorze elektronowym

– odróżnia wzór sumaryczny od wzoru

strukturalnego

– zapisuje wzory sumaryczne i strukturalne cząsteczek

– definiuje pojęcie wartościowość

– podaje wartościowość pierwiastków

chemicznych w stanie wolnym

– odczytuje z układu okresowego

maksymalną wartościowość pierwiastków chemicznych względem wodoru grup 1., 2. i 13.−17.

– wyznacza wartościowość pierwiastków

chemicznych na podstawie wzorów

sumarycznych

– zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny cząsteczki związku dwupierwiastkowego na podstawie wartościowości pierwiastków chemicznych

– określa na podstawie wzoru liczbę atomów

pierwiastków w związku chemicznym

– interpretuje zapisy (odczytuje ilościowo i jakościowo proste zapisy), np.: H₂, 2 H, 2 H₂ itp.

– ustala na podstawie wzoru sumarycznego nazwę prostych dwupierwiastkowych związków chemicznych

– ustala na podstawie nazwy wzór

sumaryczny prostych

dwupierwiastkowych związków

chemicznych

– rozróżnia podstawowe rodzaje reakcji

chemicznych

– wskazuje substraty i produkty reakcji chemicznej

– podaje treść prawa zachowania masy

– podaje treść prawa stałości składu

związku chemicznego

– przeprowadza proste obliczenia z wykorzystaniem prawa zachowania

Uczeń:

– opisuje rolę elektronów zewnętrznej powłoki w łączeniu się atomów

– odczytuje elektroujemność pierwiastków chemicznych

– opisuje sposób powstawania jonów

– określa rodzaj wiązania w prostych

przykładach cząsteczek

− podaje przykłady substancji o wiązaniu

kowalencyjnym i substancji o wiązaniu jonowym

– przedstawia tworzenie się wiązań chemicznych kowalencyjnego i jonowego dla prostych przykładów

– określa wartościowość na podstawie układu okresowego pierwiastków

– zapisuje wzory związków chemicznych na podstawie podanej wartościowości lub nazwy pierwiastków chemicznych

– podaje nazwę związku chemicznego

na podstawie wzoru

– określa wartościowość pierwiastków

w związku chemicznym

– zapisuje wzory cząsteczek, korzystając

z modeli

– wyjaśnia znaczenie współczynnika

stechiometrycznego i indeksu stechiometrycznego

– wyjaśnia pojęcie równania reakcji

chemicznej

– odczytuje proste równania reakcji chemicznych

– zapisuje równania reakcji chemicznych

− dobiera współczynniki w równaniach

reakcji chemicznych

Uczeń:

– określa typ wiązania chemicznego

w podanym przykładzie

– wyjaśnia na podstawie budowy atomów, dlaczego gazy szlachetne są bardzo mało aktywne chemicznie

– wyjaśnia różnice między typami wiązań chemicznych

– opisuje powstawanie wiązań kowalencyjnych dla wymaganych przykładów

– opisuje mechanizm powstawania wiązania jonowego

– opisuje, jak  wykorzystać elektroujemność do określenia rodzaju wiązania chemicznego w cząsteczce

– wykorzystuje pojęcie wartościowości

– odczytuje z układu okresowego

wartościowość pierwiastków

chemicznych grup 1., 2. i 13.−17. (względem wodoru, maksymalną względem tlenu)

– nazywa związki chemiczne na podstawie wzorów sumarycznych i zapisuje wzory na podstawie ich nazw

– zapisuje i odczytuje równania reakcji

chemicznych (o większym stopniu trudności)

– przedstawia modelowy schemat równania reakcji chemicznej

– rozwiązuje zadania na podstawie prawa zachowania masy i prawa stałości składu związku chemicznego

– dokonuje prostych obliczeń stechiometrycznych

Uczeń:

– wykorzystuje pojęcie elektroujemności do określania rodzaju wiązania w podanych substancjach

–  uzasadnia i udowadnia doświadczalnie, że masa substratów jest równa masie produktów

– rozwiązuje trudniejsze zadania dotyczące poznanych praw (zachowania masy, stałości składu związku chemicznego)

– wskazuje podstawowe różnice między wiązaniami kowalencyjnym a jonowym oraz kowalencyjnym niespolaryzowanym a kowalencyjnym spolaryzowanym

– opisuje zależność właściwości związku chemicznego od występującego w nim wiązania chemicznego

– porównuje właściwości związków kowalencyjnych i jonowych (stan skupienia, rozpuszczalność w wodzie, temperatury topnienia i wrzenia, przewodnictwo ciepła i elektryczności)

– zapisuje i odczytuje równania reakcji chemicznych o dużym stopniu trudności

– wykonuje obliczenia stechiometryczne

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

– charakteryzuje rodzaje wód występujących

w przyrodzie

– podaje, na czym polega obieg wody

w przyrodzie

– podaje przykłady źródeł zanieczyszczenia wód

– wymienia niektóre skutki zanieczyszczeń oraz sposoby walki z nimi

– wymienia stany skupienia wody

– określa, jaką wodę nazywa się wodą destylowaną

– nazywa przemiany stanów skupienia wody

– opisuje właściwości wody

– zapisuje wzory sumaryczny i strukturalny

cząsteczki wody

– definiuje pojęcie dipol

– identyfikuje cząsteczkę wody jako dipol

– wyjaśnia podział substancji na dobrze rozpuszczalne, trudno rozpuszczalne oraz praktycznie nierozpuszczalne w wodzie

− podaje przykłady substancji, które

rozpuszczają się i nie rozpuszczają się

w wodzie

– wyjaśnia pojęcia: rozpuszczalnik i substancja

rozpuszczana

– projektuje doświadczenie dotyczące rozpuszczalności różnych substancji w wodzie

– definiuje pojęcie rozpuszczalność

– wymienia czynniki, które wpływają

na rozpuszczalność substancji

– określa, co to jest krzywa rozpuszczalności

– odczytuje z wykresu rozpuszczalności

rozpuszczalność danej substancji w podanej

temperaturze

– wymienia czynniki wpływające na szybkość

rozpuszczania się substancji stałej w wodzie

– definiuje pojęcia: roztwór właściwy, koloid

i zawiesina

– podaje przykłady substancji tworzących z wodą roztwór właściwy, zawiesinę, koloid

– definiuje pojęcia: roztwór nasycony, roztwór nienasycony, roztwór stężony, roztwór rozcieńczony

– definiuje pojęcie krystalizacja

– podaje sposoby otrzymywania roztworu nienasyconego z nasyconego i odwrotnie

– definiuje stężenie procentowe roztworu

– podaje wzór opisujący stężenie procentowe roztworu

– prowadzi proste obliczenia z wykorzystaniem pojęć: stężenie procentowe, masa substancji, masa rozpuszczalnika, masa roztworu

Uczeń:

– opisuje budowę cząsteczki wody

– wyjaśnia, co to jest cząsteczka polarna

– wymienia właściwości wody zmieniające

się pod wpływem zanieczyszczeń

– planuje doświadczenie udowadniające, że woda: z sieci wodociągowej i naturalnie występująca w przyrodzie są mieszaninami

– proponuje sposoby racjonalnego gospodarowania wodą

– tłumaczy, na czym polegają procesy mieszania i rozpuszczania

– określa, dla jakich substancji woda jest

dobrym rozpuszczalnikiem

– charakteryzuje substancje ze względu na ich

rozpuszczalność w wodzie

– planuje doświadczenia wykazujące wpływ

różnych czynników na szybkość

rozpuszczania substancji stałych w wodzie

– porównuje rozpuszczalność różnych

substancji w tej samej temperaturze

– oblicza ilość substancji, którą można rozpuścić w określonej objętości wody

w podanej temperaturze

– podaje przykłady substancji, które

rozpuszczają się w wodzie, tworząc

roztwory właściwe

– podaje przykłady substancji, które nie rozpuszczają się w wodzie, tworząc koloidy lub zawiesiny

– wskazuje różnice między roztworem

właściwym a zawiesiną

– opisuje różnice między roztworami:

rozcieńczonym, stężonym, nasyconym

i nienasyconym

– przekształca wzór na stężenie procentowe

roztworu tak, aby obliczyć masę substancji

rozpuszczonej lub masę roztworu

– oblicza masę substancji rozpuszczonej lub

masę roztworu, znając stężenie procentowe

roztworu

– wyjaśnia, jak sporządzić roztwór o określonym stężeniu procentowym, np. 100 g 20-procentowego roztworu soli kuchennej

Uczeń:

– wyjaśnia, na czym polega tworzenie

wiązania kowalencyjnego spolaryzowanego

w cząsteczce wody

– wyjaśnia budowę polarną cząsteczki wody

– określa właściwości wody wynikające z jej

budowy polarnej

– przewiduje zdolność różnych substancji do rozpuszczania się w wodzie

– przedstawia za pomocą modeli proces

rozpuszczania w wodzie substancji o budowie polarnej, np. chlorowodoru

– podaje rozmiary cząstek substancji

wprowadzonych do wody i znajdujących się

w roztworze właściwym, koloidzie,

zawiesinie

– wykazuje doświadczalnie wpływ różnych

czynników na szybkość rozpuszczania

substancji stałej w wodzie

– posługuje się wykresem rozpuszczalności

– wykonuje obliczenia z wykorzystaniem

wykresu rozpuszczalności

– oblicza masę wody, znając masę roztworu

i jego stężenie procentowe

– prowadzi obliczenia z wykorzystaniem

pojęcia gęstości

– podaje sposoby zmniejszenia lub zwiększenia stężenia roztworu

– oblicza stężenie procentowe roztworu

powstałego przez zagęszczenie i rozcieńczenie

roztworu

– oblicza stężenie procentowe roztworu

nasyconego w danej temperaturze

(z wykorzystaniem wykresu rozpuszczalności)

– wymienia czynności prowadzące

do sporządzenia określonej objętości roztworu

o określonym stężeniu procentowym

– sporządza roztwór o określonym stężeniu

procentowym

Uczeń:

– proponuje doświadczenie udowadniające,

że woda jest związkiem wodoru i tlenu

– określa wpływ ciśnienia atmosferycznego na wartość temperatury wrzenia wody

– porównuje rozpuszczalność w wodzie związków kowalencyjnych i jonowych

– wykazuje doświadczalnie, czy roztwór jest

nasycony, czy nienasycony

– rozwiązuje z wykorzystaniem gęstości zadania rachunkowe dotyczące stężenia procentowego

– oblicza rozpuszczalność substancji w danej

temperaturze, znając stężenie procentowe jej

roztworu nasyconego w tej temperaturze

– oblicza stężenie roztworu powstałego po zmieszaniu roztworów tej samej substancji o różnych stężeniach

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

– definiuje pojęcie katalizator

– definiuje pojęcie tlenek

– podaje podział tlenków na tlenki metali i tlenki niemetali

– zapisuje równania reakcji otrzymywania tlenków metali i tlenków niemetali

– wymienia zasady BHP dotyczące pracy z zasadami

– definiuje pojęcia wodorotlenek i zasada

– odczytuje z tabeli rozpuszczalności, czy wodorotlenek jest rozpuszczalny w wodzie czy też nie

– opisuje budowę wodorotlenków

– zna wartościowość grupy wodorotlenowej

– rozpoznaje wzory wodorotlenków

– zapisuje wzory sumaryczne wodorotlenków: NaOH, KOH, Ca(OH)₂, Al(OH)₃, Cu(OH)₂

– opisuje właściwości oraz zastosowania wodorotlenków: sodu, potasu i wapnia

– łączy nazwy zwyczajowe (wapno palone i wapno gaszone) z nazwami systematycznymi tych związków chemicznych

– definiuje pojęcia: elektrolit, nieelektrolit

− definiuje pojęcia: dysocjacja jonowa, wskaźnik

– wymienia rodzaje odczynów roztworów

– podaje barwy wskaźników w roztworze o podanym odczynie

– wyjaśnia, na czym polega dysocjacja jonowa zasad

– zapisuje równania dysocjacji jonowej zasad (proste przykłady)

− podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej

– odróżnia zasady od innych substancji za pomocą wskaźników

– rozróżnia pojęcia wodorotlenek i zasada

Uczeń:

– podaje sposoby otrzymywania tlenków

– opisuje właściwości i zastosowania wybranych tlenków

– podaje wzory i nazwy wodorotlenków

– wymienia wspólne właściwości zasad i wyjaśnia, z czego one wynikają

– wymienia dwie główne metody otrzymywania wodorotlenków

– zapisuje równania reakcji otrzymywania wodorotlenku sodu, potasu i wapnia

– wyjaśnia pojęcia woda wapienna, wapno palone i wapno gaszone

– odczytuje proste równania dysocjacji jonowej zasad

– definiuje pojęcie odczyn zasadowy

– bada odczyn

– zapisuje obserwacje do przeprowadzanych na lekcji doświadczeń

Uczeń:

– wyjaśnia pojęcia wodorotlenek i zasada

– wymienia przykłady wodorotlenków i zasad

– wyjaśnia, dlaczego podczas pracy z zasadami należy zachować szczególną ostrożność

– wymienia poznane tlenki metali, z których
   otrzymać zasady

– zapisuje równania reakcji otrzymywania wybranego wodorotlenku

– planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać wodorotlenki sodu, potasu lub wapnia

– planuje sposób otrzymywania wodorotlenków nierozpuszczalnych w wodzie

– zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej zasad

– określa odczyn roztworu zasadowego i uzasadnia to

– opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

– opisuje zastosowania wskaźników

– planuje doświadczenie, które umożliwi zbadanie odczynu produktów używanych w życiu codziennym

Uczeń:

– zapisuje wzór sumaryczny wodorotlenku dowolnego metalu

– planuje doświadczenia, w których wyniku można otrzymać różne wodorotlenki, także praktycznie nierozpuszczalne w wodzie

– zapisuje równania reakcji otrzymywania różnych wodorotlenków

– identyfikuje wodorotlenki na podstawie podanych informacji

– odczytuje równania reakcji chemicznych

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

• opisuje budowę soli
• tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli (np. chlorków, siarczków)
• wskazuje metal i resztę kwasową we wzorze soli
• tworzy nazwy soli na podstawie wzorów sumarycznych (proste przykłady)
• tworzy i zapisuje wzory sumaryczne soli na podstawie ich nazw (np. wzory soli kwasów: chlorowodorowego, siarkowodorowego i metali, np. sodu, potasu i wapnia)
• wskazuje wzory soli wśród wzorów różnych związków chemicznych
• definiuje pojęcie dysocjacja jonowa (elektrolityczna) soli
• dzieli sole ze względu na ich rozpuszczalność w wodzie
• ustala rozpuszczalność soli w wodzie na podstawie tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie
• zapisuje równania reakcji dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli rozpuszczalnych w wodzie (proste przykłady)
• podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli (proste przykłady)
• opisuje sposób otrzymywania soli trzema podstawowymi metodami (kwas + zasada, metal + kwas, tlenek metalu + kwas)
• zapisuje cząsteczkowo równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)
• definiuje pojęcia reakcja zobojętniania i reakcja strąceniowa
• odróżnia zapis cząsteczkowy od zapisu jonowego równania reakcji chemicznej
• określa związek ładunku jonu z wartościowością metalu i reszty kwasowej
• podaje przykłady zastosowań najważniejszych soli

Uczeń:

• wymienia cztery najważniejsze sposoby otrzymywania soli
• podaje nazwy i wzory soli (typowe przykłady)
• zapisuje równania reakcji zobojętniania w formach: cząsteczkowej, jonowej oraz jonowej skróconej
• podaje nazwy jonów powstałych w wyniku dysocjacji jonowej soli
• odczytuje równania reakcji otrzymywania soli (proste przykłady)
• korzysta z tabeli rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie
• zapisuje równania reakcji otrzymywania soli (reakcja strąceniowa) w formach cząsteczkowej i jonowej (proste przykłady)
• zapisuje i odczytuje wybrane równania reakcji dysocjacji jonowej soli
• dzieli metale ze względu na ich aktywność chemiczną (szereg aktywności metali)
• opisuje sposoby zachowania się metali w reakcji z kwasami (np. miedź i magnez w reakcji z kwasem chlorowodorowym)
• zapisuje obserwacje z doświadczeń przeprowadzanych na lekcji

– wymienia zastosowania najważniejszych soli

Uczeń:

• tworzy i zapisuje nazwy i wzory soli: chlorków, siarczków, azotanów(V), siarczanów(IV), siarczanów(VI), węglanów, fosforanów(V) (ortofosforanów(V))
• zapisuje i odczytuje równania dysocjacji jonowej (elektrolitycznej) soli
• otrzymuje sole doświadczalnie
• wyjaśnia przebieg reakcji zobojętniania i reakcji strąceniowej
• zapisuje równania reakcji otrzymywania soli
• ustala, korzystając z szeregu aktywności metali, które metale reagują z kwasami według schematu: metal + kwas ® sól + wodór
• projektuje i przeprowadza reakcję zobojętniania (HCl + NaOH)
• swobodnie posługuje się tabelą rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie
• projektuje doświadczenia pozwalające otrzymać substancje trudno rozpuszczalne i praktycznie nierozpuszczalne (sole i wodorotlenki) w reakcjach strąceniowych
• zapisuje odpowiednie równania reakcji w formie cząsteczkowej i jonowej (reakcje otrzymywania substancji trudno rozpuszczalnych i praktycznie nierozpuszczalnych w reakcjach strąceniowych)
• podaje przykłady soli występujących w przyrodzie
• wymienia zastosowania soli
• opisuje doświadczenia przeprowadzane na lekcjach (schemat, obserwacje, wniosek)

Uczeń:

• wymienia metody otrzymywania soli
• przewiduje, czy zajdzie dana reakcja chemiczna (poznane metody, tabela rozpuszczalności soli i wodorotlenków w wodzie, szereg aktywności metali)
• zapisuje i odczytuje równania reakcji otrzymywania dowolnej soli
• wyjaśnia, jakie zmiany zaszły w odczynie roztworów poddanych reakcji zobojętniania
• proponuje reakcję tworzenia soli trudno rozpuszczalnej i praktycznie nierozpuszczalnej
• przewiduje wynik reakcji strąceniowej
• identyfikuje sole na podstawie podanych informacji
• podaje zastosowania reakcji strąceniowych
• projektuje i przeprowadza doświadczenia dotyczące otrzymywania soli
• przewiduje efekty zaprojektowanych doświadczeń dotyczących otrzymywania soli (różne metody)
• opisuje zaprojektowane doświadczenia

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie związki organiczne
• podaje przykłady związków chemicznych zawierających węgiel
• wymienia naturalne źródła węglowodorów
• wymienia nazwy produktów destylacji ropy naftowej i podaje przykłady ich zastosowania
• stosuje zasady bhp w pracy z gazem ziemnym oraz produktami przeróbki ropy naftowej
• definiuje pojęcie węglowodory
• definiuje pojęcie szereg homologiczny
• definiuje pojęcia: węglowodory nasycone, węglowodory nienasycone, alkany, alkeny, alkiny
• zalicza alkany do węglowodorów nasyconych, a alkeny i alkiny – do nienasyconych
• zapisuje wzory sumaryczne: alkanów, alkenów i alkinów o podanej liczbie atomów węgla
• rysuje wzory strukturalne i półstrukturalne (grupowe): alkanów, alkenów i alkinów o łańcuchach prostych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)
• podaje nazwy systematyczne alkanów (do pięciu atomów węgla w cząsteczce)
• podaje wzory ogólne: alkanów, alkenów i alkinów
• podaje zasady tworzenia nazw alkenów i alkinów
• przyporządkowuje dany węglowodór do odpowiedniego szeregu homologicznego
• opisuje budowę i występowanie metanu
• opisuje właściwości fizyczne i chemiczne metanu, etanu
• wyjaśnia, na czym polegają spalanie całkowite i spalanie niecałkowite
• zapisuje równania reakcji spalania całkowitego i spalania niecałkowitego metanu, etanu
• podaje wzory sumaryczne i strukturalne etenu i etynu
• opisuje najważniejsze właściwości etenu i etynu
• definiuje pojęcia: polimeryzacja, monomer i polimer
• opisuje najważniejsze zastosowania metanu, etenu i etynu
• opisuje wpływ węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych na wodę bromową (lub rozcieńczony roztwór manganianu(VII) potasu)

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie szereg homologiczny
• tworzy nazwy alkenów i alkinów na podstawie nazw odpowiednich alkanów
• zapisuje wzory: sumaryczne, strukturalne i półstrukturalne (grupowe); podaje nazwy: alkanów, alkenów i alkinów
• buduje model cząsteczki: metanu, etenu, etynu
• wyjaśnia różnicę między spalaniem całkowitym a spalaniem niecałkowitym
• opisuje właściwości fizyczne i chemiczne (spalanie) alkanów (metanu, etanu) oraz etenu i etynu
• zapisuje i odczytuje równania reakcji spalania metanu, etanu, przy dużym i małym dostępie tlenu
• pisze równania reakcji spalania etenu i etynu
• porównuje budowę etenu i etynu
• wyjaśnia, na czym polegają reakcje przyłączania i polimeryzacji
• opisuje właściwości i niektóre zastosowania polietylenu
• wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić węglowodory nasycone od węglowodorów nienasyconych, np. metan od etenu czy etynu
• wyjaśnia, od czego zależą właściwości węglowodorów
• wykonuje proste obliczenia dotyczące węglowodorów
• podaje obserwacje do wykonywanych na lekcji doświadczeń

Uczeń:

• tworzy wzory ogólne alkanów, alkenów, alkinów (na podstawie wzorów kolejnych związków chemicznych w danym szeregu homologicznym)
• proponuje sposób doświadczalnego wykrycia produktów spalania węglowodorów
• zapisuje równania reakcji spalania alkanów przy dużym i małym dostępie tlenu
• zapisuje równania reakcji spalania alkenów i alkinów
• zapisuje równania reakcji otrzymywania etynu
• odczytuje podane równania reakcji chemicznej
• zapisuje równania reakcji etenu i etynu z bromem, polimeryzacji etenu
• opisuje rolę katalizatora w reakcji chemicznej
• wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów (np. stanem skupienia, lotnością, palnością, gęstością, temperaturą topnienia i wrzenia)
• wyjaśnia, co jest przyczyną większej reaktywności węglowodorów nienasyconych w porównaniu z węglowodorami nasyconymi
• opisuje właściwości i zastosowania polietylenu
• projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych
• opisuje przeprowadzane doświadczenia chemiczne
• wykonuje obliczenia związane z węglowodorami
• wyszukuje informacje na temat zastosowań alkanów, etenu i etynu; wymienia je
• zapisuje równanie reakcji polimeryzacji etenu

Uczeń:

• analizuje właściwości węglowodorów
• porównuje właściwości węglowodorów nasyconych i węglowodorów nienasyconych
• wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a właściwościami fizycznymi alkanów
• opisuje wpływ wiązania wielokrotnego w cząsteczce węglowodoru na jego reaktywność
• zapisuje równania reakcji przyłączania (np. bromowodoru, wodoru, chloru) do węglowodorów zawierających wiązanie wielokrotne
• projektuje doświadczenia chemiczne dotyczące węglowodorów
• projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie węglowodorów nasyconych od węglowodorów nienasyconych
• stosuje zdobytą wiedzę do rozwiązywania zadań obliczeniowych o wysokim stopniu trudności
• analizuje znaczenie węglowodorów w życiu codziennym

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

• dowodzi, że alkohole, kwasy karboksylowe, estry i aminokwasy są pochodnymi węglowodorów
• opisuje budowę pochodnych węglowodorów (grupa węglowodorowa + grupa funkcyjna)
• wymienia pierwiastki chemiczne wchodzące w skład pochodnych węglowodorów
• zalicza daną substancję organiczną do odpowiedniej grupy związków chemicznych
• wyjaśnia, co to jest grupa funkcyjna
• zaznacza grupy funkcyjne w alkoholach, kwasach karboksylowych, estrach, aminokwasach; podaje ich nazwy
• zapisuje wzory ogólne alkoholi, kwasów karboksylowych i estrów
• dzieli alkohole na monohydroksylowe i polihydroksylowe
• zapisuje wzory sumaryczne i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce
• wyjaśnia, co to są nazwy zwyczajowe i nazwy systematyczne
• tworzy nazwy systematyczne alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych zawierających do trzech atomów węgla w cząsteczce, podaje zwyczajowe (metanolu, etanolu)
• rysuje wzory półstrukturalne (grupowe), strukturalne kwasów monokarboksylowych o łańcuchach prostych zawierających do dwóch atomów węgla w cząsteczce; podaje ich nazwy systematyczne i zwyczajowe (kwasu metanowego i kwasu etanowego)
• zaznacza resztę kwasową we wzorze kwasu karboksylowego
• opisuje najważniejsze właściwości metanolu, etanolu i glicerolu oraz kwasów etanowego i metanowego
• bada właściwości fizyczne glicerolu
• zapisuje równanie reakcji spalania metanolu
• opisuje podstawowe zastosowania etanolu i kwasu etanowego
• dzieli kwasy karboksylowe na nasycone i nienasycone
• wymienia najważniejsze kwasy tłuszczowe
• opisuje najważniejsze właściwości długołańcuchowych kwasów karboksylowych (stearynowego i oleinowego)
• definiuje pojęcie mydła
• wymienia związki chemiczne, które są substratami reakcji estryfikacji
• definiuje pojęcie estry
• wymienia przykłady występowania estrów w przyrodzie
• opisuje zagrożenia związane z alkoholami (metanol, etanol)
• wśród poznanych substancji wskazuje te, które mają szkodliwy wpływ na organizm
• omawia budowę i właściwości aminokwasów (na przykładzie glicyny)
• podaje przykłady występowania aminokwasów
• wymienia najważniejsze zastosowania poznanych związków chemicznych (np. etanol, kwas etanowy, kwas stearynowy)

Uczeń:

• zapisuje nazwy i wzory omawianych grup funkcyjnych
• wyjaśnia, co to są alkohole polihydroksylowe
• zapisuje wzory i podaje nazwy alkoholi monohydroksylowych o łańcuchach prostych (zawierających do pięciu atomów węgla w cząsteczce)
• zapisuje wzory sumaryczny i półstrukturalny (grupowy) propano-1,2,3-triolu (glicerolu)
• uzasadnia stwierdzenie, że alkohole i kwasy karboksylowe tworzą szeregi homologiczne
• podaje odczyn roztworu alkoholu
• opisuje fermentację alkoholową
• zapisuje równania reakcji spalania etanolu
• podaje przykłady kwasów organicznych występujących w przyrodzie (np. kwasy: mrówkowy, szczawiowy, cytrynowy) i wymienia ich zastosowania
• tworzy nazwy prostych kwasów karboksylowych (do pięciu atomów węgla w cząsteczce) i zapisuje ich wzory sumaryczne i strukturalne
• podaje właściwości kwasów metanowego (mrówkowego) i etanowego (octowego)
• bada wybrane właściwości fizyczne kwasu etanowego (octowego)
• opisuje dysocjację jonową kwasów karboksylowych
• bada odczyn wodnego roztworu kwasu etanowego (octowego)
• zapisuje równania reakcji spalania i reakcji dysocjacji jonowej kwasów metanowego i etanowego
• zapisuje równania reakcji kwasów metanowego i etanowego z metalami, tlenkami metali i wodorotlenkami
• podaje nazwy soli pochodzących od kwasów metanowego i etanowego
• podaje nazwy długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (przykłady)
• zapisuje wzory sumaryczne kwasów: palmitynowego, stearynowego i oleinowego
• wyjaśnia, jak można doświadczalnie udowodnić, że dany kwas karboksylowy jest kwasem nienasyconym
• podaje przykłady estrów
• wyjaśnia, na czym polega reakcja estryfikacji
• tworzy nazwy estrów pochodzących od podanych nazw kwasów i alkoholi (proste przykłady)
• opisuje sposób otrzymywania wskazanego estru (np. octanu etylu)
• zapisuje równania reakcji otrzymywania estru (proste przykłady, np. octanu metylu)
• wymienia właściwości fizyczne octanu etylu
• opisuje negatywne skutki działania etanolu na organizm
• bada właściwości fizyczne omawianych związków
• zapisuje obserwacje z wykonywanych doświadczeń chemicznych

Uczeń:

• wyjaśnia, dlaczego alkohol etylowy ma odczyn obojętny
• wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się nazwę systematyczną glicerolu
• zapisuje równania reakcji spalania alkoholi
• podaje nazwy zwyczajowe i systematyczne alkoholi i kwasów karboksylowych
• wyjaśnia, dlaczego niektóre wyższe kwasy karboksylowe nazywa się kwasami tłuszczowymi
• porównuje właściwości kwasów organicznych i nieorganicznych
• bada i opisuje wybrane właściwości fizyczne i chemiczne kwasu etanowego (octowego)
• porównuje właściwości kwasów karboksylowych
• opisuje proces fermentacji octowej
• dzieli kwasy karboksylowe
• zapisuje równania reakcji chemicznych kwasów karboksylowych
• podaje nazwy soli kwasów organicznych
• określa miejsce występowania wiązania podwójnego w cząsteczce kwasu oleinowego
• podaje nazwy i rysuje wzory półstrukturalne (grupowe) długołańcuchowych kwasów monokarboksylowych (kwasów tłuszczowych) nasyconych (palmitynowego, stearynowego) i nienasyconego (oleinowego)
• projektuje doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie kwasu oleinowego od kwasów palmitynowego lub stearynowego
• zapisuje równania reakcji chemicznych prostych kwasów karboksylowych z alkoholami monohydroksylowymi
• zapisuje równania reakcji otrzymywania podanych estrów
• tworzy wzory estrów na podstawie nazw kwasów i alkoholi
• tworzy nazwy systematyczne i zwyczajowe estrów na podstawie nazw odpowiednich kwasów karboksylowych i alkoholi
• zapisuje wzór poznanego aminokwasu
• opisuje budowę oraz wybrane właściwości fizyczne i chemiczne aminokwasów na przykładzie kwasu aminooctowego (glicyny)
• opisuje właściwości omawianych związków chemicznych
• wymienia zastosowania: metanolu, etanolu, glicerolu, kwasu metanowego, kwasu octowego
• bada niektóre właściwości fizyczne i chemiczne omawianych związków
• opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne

Uczeń:

• proponuje doświadczenie chemiczne do podanego tematu z działu Pochodne węglowodorów
• opisuje doświadczenia chemiczne (schemat, obserwacje, wniosek)
• przeprowadza doświadczenia chemiczne do działu Pochodne węglowodorów
• zapisuje wzory podanych alkoholi i kwasów karboksylowych
• zapisuje równania reakcji chemicznych alkoholi, kwasów karboksylowych o wyższym stopniu trudności (np. więcej niż pięć atomów węgla w cząsteczce)
• wyjaśnia zależność między długością łańcucha węglowego a stanem skupienia i reaktywnością alkoholi oraz kwasów karboksylowych
• zapisuje równania reakcji otrzymywania estru o podanej nazwie lub podanym wzorze
• planuje i przeprowadza doświadczenie pozwalające otrzymać ester o podanej nazwie
• opisuje właściwości estrów w aspekcie ich zastosowań
• przewiduje produkty reakcji chemicznej
• identyfikuje poznane substancje
• omawia szczegółowo przebieg reakcji estryfikacji
• omawia różnicę między reakcją estryfikacji a reakcją zobojętniania
• zapisuje równania reakcji chemicznych w formach: cząsteczkowej, jonowej i skróconej jonowej
• analizuje konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych w cząsteczce aminokwasu
• zapisuje równanie kondensacji dwóch cząsteczek glicyny
• opisuje mechanizm powstawania wiązania peptydowego
• rozwiązuje zadania dotyczące pochodnych węglowodorów (o dużym stopniu tru

Ocena dopuszczająca

Ocena dostateczna

Ocena dobra

Ocena bardzo dobra

Uczeń:

• wymienia główne pierwiastki chemiczne wchodzące w skład organizmu
• wymienia podstawowe składniki żywności i miejsca ich występowania
• wymienia pierwiastki chemiczne, których atomy wchodzą w skład cząsteczek: tłuszczów, cukrów (węglowodanów) i białek
• dzieli tłuszcze ze względu na: pochodzenie i stan skupienia
• zalicza tłuszcze do estrów
• wymienia rodzaje białek
• dzieli cukry (sacharydy) na cukry proste i cukry złożone
• definiuje białka jako związki chemiczne powstające z aminokwasów
• wymienia przykłady: tłuszczów, sacharydów i białek
• wyjaśnia, co to są węglowodany
• wymienia przykłady występowania celulozy i skrobi w przyrodzie
• podaje wzory sumaryczne: glukozy i fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy
• wymienia zastosowania poznanych cukrów
• wymienia najważniejsze właściwości omawianych związków chemicznych
• definiuje pojęcia: denaturacja, koagulacja, żel, zol
• wymienia czynniki powodujące denaturację białek
• podaje reakcje charakterystyczne białek i skrobi
• opisuje znaczenie: wody, tłuszczów, białek, sacharydów, witamin i mikroelementów dla organizmu
• wyjaśnia, co to są związki wielkocząsteczkowe; wymienia ich przykłady
• wymienia funkcje podstawowych składników odżywczych

Uczeń:

• wyjaśnia rolę składników odżywczych w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu
• opisuje budowę cząsteczki tłuszczu jako estru glicerolu i kwasów tłuszczowych
• opisuje wybrane właściwości fizyczne tłuszczów
• opisuje wpływ oleju roślinnego na wodę bromową
• wyjaśnia, jak można doświadczalnie odróżnić tłuszcze nienasycone od tłuszczów nasyconych
• opisuje właściwości białek
• wymienia czynniki powodujące koagulację białek
• opisuje właściwości fizyczne: glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy
• bada właściwości fizyczne wybranych związków chemicznych (glukozy, fruktozy, sacharozy, skrobi i celulozy)
• zapisuje równanie reakcji sacharozy z wodą za pomocą wzorów sumarycznych
• opisuje przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą
• wykrywa obecność skrobi i białka w produktach spożywczych

Uczeń:

• podaje wzór ogólny tłuszczów
• omawia różnice w budowie tłuszczów stałych i tłuszczów ciekłych
• wyjaśnia, dlaczego olej roślinny odbarwia wodę bromową
• definiuje białka jako związki chemiczne powstające w wyniku kondensacji aminokwasów
• definiuje pojęcia: peptydy, peptyzacja, wysalanie białek
• opisuje różnice w przebiegu denaturacji i koagulacji białek
• wyjaśnia, co to znaczy, że sacharoza jest disacharydem
• wymienia różnice we właściwościach fizycznych skrobi i celulozy
• zapisuje poznane równania reakcji sacharydów z wodą
• definiuje pojęcie wiązanie peptydowe
• projektuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne umożliwiające odróżnienie tłuszczu nienasyconego od tłuszczu nasyconego
• projektuje doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka za pomocą stężonego roztworu kwasu azotowego(V)
• planuje doświadczenia chemiczne umożliwiające badanie właściwości omawianych związków chemicznych
• opisuje przeprowadzone doświadczenia chemiczne
• opisuje znaczenie i zastosowania skrobi, celulozy i innych poznanych związków chemicznych

Uczeń:               

• podaje wzór tristearynianu glicerolu
• projektuje i przeprowadza doświadczenia chemiczne umożliwiające wykrycie białka
• wyjaśnia, na czym polega wysalanie białek
• wyjaśnia, dlaczego skrobia
   i celuloza są polisacharydami
• wyjaśnia, co to są dekstryny
• omawia przebieg reakcji chemicznej skrobi z wodą
• planuje i przeprowadza doświadczenie chemiczne weryfikujące postawioną hipotezę
• identyfikuje poznane substancje

Komputer i praca w sieci komputerowej

2

3

4

5

6

dba o porządek na stanowisku komputerowym

wymienia podstawowe zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

wymienia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia szczegółowo zasady zachowania się w pracowni komputerowej i przestrzega ich

posługuje się myszą i klawiaturą;

określa typ komputera (komputerów) w pracowni komputerowej (np. IBM, Macintosh);

z pomocą nauczyciela poprawnie loguje się do szkolnej sieci komputerowej i kończy pracę z komputerem

rozróżnia elementy zestawu komputerowego;

podaje ich przeznaczenie; potrafi samodzielnie i poprawnie zalogować się do szkolnej sieci komputerowej i wylogować się

omawia ogólne przeznaczenie elementów zestawu komputerowego; wymienia elementy zestawu komputerowego i nośniki pamięci masowej;

wie, na czym polega uruchomienie komputera i programu komputerowego

omawia przeznaczenie elementów zestawu komputerowego;

wie, czym jest pamięć operacyjna;

wie, czym jest system operacyjny;

zna jednostki pamięci; omawia procesy zachodzące podczas uruchamiania programu komputerowego;

wymienia cechy środowiska graficznego;

wie, czym jest system operacyjny

omawia wewnętrzną budowę komputera – rodzaje pamięci;

omawia nośniki pamięci masowej ze względu na ich pojemność i przeznaczenie; omawia procesy zachodzące w komputerze podczas jego uruchamiania;

wymienia funkcje systemu operacyjnego;

omawia cechy środowiska graficznego;

omawia funkcje systemu operacyjnego

Program komputerowy

2

3

4

5

6

uruchamia programy korzystając z ikon na pulpicie;

potrafi poprawnie zakończyć pracę programu;

rozróżnia elementy okna programu;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu;

jest świadom istnienia wirusów komputerowych

uruchamia programy z wykazu programów w menu Start;

nazywa elementy okna programu;

wykonuje niektóre operacje na oknie programu;

według wskazówek nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu;

potrafi omówić ogólne niebezpieczeństwa związane z zarażeniem wirusem komputerowym

omawia przeznaczenie elementów okna programu komputerowego;

wykonuje operacje na oknie programu;

pod kierunkiem nauczyciela pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów; samodzielnie wykonuje operacje w oknie programu;

wymienia sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi;

stosuje niektóre z nich

wie, że nie wolno bezprawnie kopiować programów i kupować ich nielegalnych kopii;

wybraną metodą samodzielnie kopiuje pliki na zewnętrzny nośnik danych;

samodzielnie pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów;

sprawnie korzysta z menu kontekstowego;

zna podstawowe skróty klawiaturowe;

wie, czym są wirusy komputerowe;

potrafi ogólnie omówić ich działanie

instaluje programy i zna zasady odinstalowywania ich;

zna podstawowe rodzaje licencji komputerowych i zasady korzystania z nich;

wskazaną metodą samodzielnie kopiuje pliki na zewnętrzne nośniki danych; stosuje skróty klawiaturowe; potrafi wskazać podobieństwa i różnice w budowie różnych okien programów;

stosuje sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi, np. używa programu antywirusowego dla dysku twardego i innych nośników danych

Zastosowania komputera i programów komputerowych

2

3

4

5

6

wymienia przynajmniej trzy zastosowania komputera

podaje przykłady zastosowania komputera w szkole i w domu

wskazuje zastosowania komputera w różnych dziedzinach życia

wskazuje użyteczność zastosowania komputera do usprawnienia uczenia się; korzysta z programów edukacyjnych

korzystając z dodatkowych źródeł, odszukuje informacje na temat zastosowań komputera

podaje przykład urządzenia ze swojego otoczenia, opartego na technice komputerowej

podaje przykłady urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej

omawia działanie przykładowych urządzeń ze swojego otoczenia, opartych na technice komputerowej

podaje przykłady zastosowania komputera w domu;

wymienia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych

omawia historię komputerów;

wyszukuje w różnych źródłach, w tym w Internecie, informacje na temat najnowszych zastosowań komputerów;

omawia zagrożenia wynikające z korzystania z niewłaściwych gier komputerowych

Dokument komputerowy

2

3

4

5

6

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku, w folderze domyślnym

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku we wskazanej lokalizacji;

pod kierunkiem nauczyciela potrafi wydrukować dokument komputerowy

samodzielnie zapisuje dokument w pliku w wybranej lokalizacji;

pod kierunkiem nauczyciela zakłada nowy folder;

potrafi przygotować dokument komputerowy do druku

samodzielnie otwiera istniejący dokument z pliku zapisanego w określonym folderze;

przegląda dokument, zmienia i ponowne zapisuje pod tą samą lub inną nazwą w wybranej lokalizacji;

samodzielnie potrafi ustalić podstawowe parametry drukowania

podaje cechy charakterystyczne dokumentów komputerowych tworzonych w różnych programach komputerowych;

podczas przygotowywania dokumentu do druku korzysta z podglądu wydruku;

potrafi korzystać z właściwości drukowania

Pliki i foldery

2

3

4

5

6

z pomocą nauczyciela odszukuje zapisane pliki i otwiera je

wie, do czego służy folder Kosz i potrafi usuwać pliki;

potrafi odpowiednio nazwać plik;

samodzielnie odszukuje określone pliki;

z pomocą nauczyciela kopiuje pliki na wskazany nośnik pamięci

potrafi usuwać wskazane pliki;

rozumie, czym jest struktura folderów;

rozróżnia folder nadrzędny i podrzędny;

potrafi tworzyć własne foldery;

z pomocą nauczyciela kopiuje pliki na inny nośnik pamięci;

potrafi skompresować i zdekompresować folder i plik

tworzy własne foldery, korzystając z odpowiedniej opcji menu;

rozróżnia pliki tekstowe i graficzne po ich rozszerzeniach;

otwiera pliki z okna Mój komputer;

potrafi samodzielnie przenieść lub skopiować plik do innego folderu na dysku twardym i na inny nośnik;

odszukuje pliki w strukturze folderów;

potrafi zmienić nazwę istniejącego pliku;

zna pojęcie „rozszerzenie pliku";

potrafi kopiować, przenosić i usuwać foldery

swobodnie porusza się po strukturze folderów;

zna różnicę między kopiowaniem a przenoszeniem folderu;

rozróżnia pliki innych programów po ich rozszerzeniach (np. pokaz slajdów, pliki arkusza kalkulacyjnego, pliki utworzone w edytorze postaci);

tworzy skróty do plików i folderów;

porządkuje ikony na pulpicie;

wyjaśnia, na czym polega kompresowanie plików

Najczęściej stosowane metody posługiwania się programami komputerowymi

2

3

4

5

6

do obsługi programów posługuje się głównie myszą (klika wymienione przez nauczyciela elementy: przyciski, ikony, opcje menu)

do obsługi programów posługuje się myszą i klawiszami sterującymi kursorem, korzystając z pomocy nauczyciela;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy i klawiszy sterujących kursorem;

korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego;

na polecenie nauczyciela stosuje metodę przeciągnij i upuść

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy, klawiszy sterujących kursorem i skrótów klawiaturowych;

samodzielnie korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu, danych w komórkach arkusza kalkulacyjnego;

samodzielnie stosuje metodę przeciągnij i upuść

omawia zasadę działania Schowka;

potrafi samodzielnie korzystać z poznanych metod w różnych programach komputerowych

Internet

2

3

4

5

wymienia przykłady różnych źródeł informacji;

podaje przykłady niektórych usług internetowych;

potrafi uruchomić przeglądarkę internetową; wymienia niektóre zagrożenia ze strony Internetu

wyjaśnia, czym jest Internet i strona internetowa;

podaje i omawia przykłady usług internetowych;

otwiera i przegląda wskazane strony internetowe w przeglądarce;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta z wyszukiwarki internetowej

wyjaśnia, czym jest adres internetowy;

wymienia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

wymienia zagrożenia ze strony Internetu (m.in. strony obrażające godność osobistą, propagujące treści niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc, pomagające nawiązywać niewłaściwe kontakty

wyjaśnia, czym jest hiperłącze;

omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

samodzielnie korzysta z wyszukiwarki internetowej; wyszukuje hasła w encyklopediach multimedialnych i słownikach

stosuje zaawansowane opcje korzystania z różnych wyszukiwarek internetowych;

korzysta z portali internetowych

Poczta elektroniczna

2

3

4

5

6

podaje przykłady różnych sposobów komunikacji;

potrafi uruchomić program pocztowy i odebrać pocztę

omawia podobieństwa i różnice między pocztą tradycyjną i elektroniczną;

wymienia zasady netykiety;

pisze i wysyła listy elektroniczne do jednego adresata; odbiera pocztę

wymienia poszczególne elementy okna programu pocztowego;

wymienia podstawowe zasady pisania listów elektronicznych;

wymienia i omawia zasady netykiety;

pisze i wysyła listy elektroniczne do wielu adresatów; odbiera pocztę;

prawidłowo dołącza załączniki do listów;

zna i stosuje zasadę nieotwierania załączników do listów elektronicznych pochodzących od nieznanych nadawców

omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna programu pocztowego;

stosuje zasady redagowania listów elektronicznych;

przestrzega zasad netykiety;

odpowiada na listy;

korzysta z książki adresowej;

wymienia i omawia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną;

wymienia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną

zna różnicę między formatem tekstowym a HTML;

tworzy listy w HTML; konfiguruje program pocztowy;

zakłada konto pocztowe

Grafika komputerowa

2

3

4

5

6

omawia zalety i wady rysowania odręcznego i za pomocą programu komputerowego;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy rysunek w prostym edytorze graficznym, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, Linia, Gumka)

wyjaśnia, do czego służy edytor grafiki;

tworzy rysunek w prostym edytorze graficznym, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Krzywa, Linia, Gumka);

tworzy rysunki składające się z figur geometrycznych (prostokątów, wielokątów, elips, okręgów);

pod kierunkiem nauczyciela wprowadza napisy w obszarze rysunku;

wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

tworzy rysunki składające się z figur geometrycznych (prostokątów, wielokątów, elips, okręgów);

wypełnia kolorem obszary zamknięte;

stosuje kolory niestandardowe;

wprowadza napisy w obszarze rysunku;

ustala parametry czcionki takie, jak: krój, rozmiar, kolor, pochylenie, pogrubienie, podkreślenie;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

przekształca obraz: wykonuje odbicia lustrzane, obroty, pochylanie i rozciąganie obrazu;

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go do innego rysunku;

wykorzystuje możliwość rysowania w powiększeniu, aby rysować bardziej precyzyjnie i poprawiać rysunki

omawia powstawanie obrazu komputerowego i przeznaczenie karty graficznej;

samodzielnie odszukuje opcje menu programu w celu wykonania konkretnej czynności;

przygotowuje rysunki na konkursy informatyczne

Teksty komputerowe

2

3

4

5

6

pisze krótki tekst, zawierający wielkie i małe litery oraz polskie znaki diakrytyczne;

wyjaśnia pojęcia: wiersz tekstu, kursor tekstowy;

zaznacza fragment tekstu;

zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace

wyjaśnia, do czego służy edytor tekstu;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy;

wyjaśnia pojęcia: strona dokumentu tekstowego, margines;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace i Delete;

wyrównuje akapity do lewej, do prawej, do środka;

zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu rysunki ClipArt i obiekty WordArt;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu prostą tabelę i wypełnia ją treścią

wyjaśnia pojęcia: akapit, wcięcie, parametry czcionki;

prawidłowo stosuje spacje przy znakach interpunkcyjnych;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy i klawiszy sterujących kursorem;

zna pojęcie: justowanie;

justuje akapity;

dodaje obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu;

wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

wymienia rodzaje umieszczenia obrazu względem tekstu;

pod kierunkiem nauczyciela formatuje tabelę;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty (Kształy)

samodzielnie dodaje obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu;

wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu;

wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

samodzielnie formatuje tabelę;

samodzielnie wstawia do tekstu fragment obrazu zapisanego w pliku oraz Autokształty (Kształy), rysunki ClipArt, obiekty WordArt

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu;

omawia zastosowanie poszczególnych rodzajów umieszczenia obrazu względem tekstu;

omawia zasady i znaczenie poprawnego formatowania tekstu;

w zadaniach projektowych wykazuje umiejętność prawidłowego łączenia grafiki i tekstu

Obliczenia za pomocą komputera

2

3

4

5

6

wykonuje proste obliczenia na kalkulatorze komputerowym;

pod kierunkiem nauczyciela wypełnia danymi tabelę arkusza kalkulacyjnego;

zaznacza odpowiedni zakres komórek;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy prostą formułę i wykonuje obliczenia na wprowadzonych danych

wykonuje obliczenia na kalkulatorze komputerowym;

zna budowę tabeli arkusza kalkulacyjnego, określa pojęcia: wiersz, kolumna, komórka, zakres komórek, adres komórki, formuła;

rozumie, czym jest zakres komórek;

wypełnia danymi tabelę arkusza kalkulacyjnego;

stosuje funkcję Suma do dodawania liczb zawartych w kolumnie lub wierszu;

samodzielnie numeruje komórki w kolumnie lub wierszu;

pod kierunkiem nauczyciela wpisuje proste formuły do przeprowadzania obliczeń na konkretnych liczbach;

wykonuje wykres dla jednej i serii danych;

wymienia typy wykresów;

wymienia elementy okna arkusza kalkulacyjnego;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy tabelę w arkuszu kalkulacyjnym;

potrafi wstawić  wiersz lub kolumnę do tabeli arkusza kalkulacyjnego;

wykonuje obramowanie komórek tabeli;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje obliczenia, tworząc proste formuły;

wprowadza napisy do komórek tabeli;

samodzielnie stosuje funkcję Suma do dodawania liczb zawartych w kolumnie lub wierszu;

zna przeznaczenie wykresu kolumnowego i kołowego; tworzy wykres dla dwóch serii danych; umieszcza na wykresie tytuł, legendę i etykiety danych

samodzielnie tworzy tabelę w arkuszu kalkulacyjnym;

samodzielnie wykonuje obramowanie komórek tabeli;

samodzielnie tworzy proste formuły do przeprowadzania obliczeń na konkretnych liczbach; wprowadza napisy do komórek tabeli;

dostosowuje szerokość kolumn do ich zawartości;

analizuje i dostrzega związek między postacią formuły funkcji Suma na pasku formuły a zakresem zaznaczonych komórek;

wykonuje obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym, tworząc formuły oparte na adresach komórek;

pod kierunkiem nauczyciela stosuje inne funkcje dostępne pod przyciskiem Autosumowanie;

samodzielnie umieszcza na wykresie tytuł, legendę i etykiety danych

samodzielnie wprowadza różne rodzaje obramowań komórek tabeli i formatowanie ich zawartości;

samodzielnie stosuje inne funkcje dostępne pod przyciskiem Autosumowanie;

analizuje formuły tych funkcji;

samodzielnie tworzy formuły oparte na adresach komórek;

formatuje elementy wykresu;

korzysta z różnych rodzajów wykresów;

samodzielnie przygotowuje dane do tworzenia wykresu

Prezentacje multimedialne

2

3

4

5

6

wymienia niektóre sposoby prezentowania informacji;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się z kilku slajdów

wymienia i omawia sposoby prezentowania informacji;

podaje przykłady urządzeń umożliwiających przedstawianie prezentacji;

wykonuje i zapisuje prostą prezentację składającą się z kilku slajdów zawierających tekst i grafikę;

pod kierunkiem nauczyciela uruchamia pokaz slajdów

wymienia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedialnej;

wykonuje i zapisuje prezentację składającą się z kilku slajdów zawierających tekst i grafikę;

dodaje animacje do elementów slajdu;

samodzielnie uruchamia pokaz slajdów

omawia etapy i zasady przygotowania prezentacji multimedialnej; omawia urządzenia do przedstawiania prezentacji multimedialnych;

dba o zachowanie właściwego doboru kolorów tła i tekstu na slajdzie;

dobiera właściwy krój i rozmiar czcionki;

prawidłowo rozmieszcza elementy na slajdzie;

ustala parametry animacji;

dodaje przejścia slajdów

omawia program do wykonywania prezentacji multimedialnych;

rozróżnia sposoby zapisywania prezentacji i rozpoznaje pliki prezentacji po rozszerzeniach;

zapisuje prezentację jako Pokaz programu PowerPoint;

korzysta z przycisków akcji;

potrafi zmienić kolejność slajdów; stosuje chronometraż; potrafi zmienić kolejność animacji na slajdzie

Animacje komputerowe

2

3

4

5

6

pod kierunkiem nauczyciela korzysta z programu edukacyjnego, tworząc prostą animację

projektuje proste animacje;

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia animacji

wyjaśnia pojęcia: animacja, obraz animowany;

samodzielnie tworzy animacje na zadany temat

projektuje i tworzy animacje, w tym animacje złożone;

samodzielnie zapisuje i odtwarza animacje; modyfikuje i ponownie uruchamia

potrafi samodzielnie odszukać opcje menu programu, potrzebne do rozwiązania zadania;

tworzy złożone projekty, zawierające elementy animowane;

bierze udział w konkursach informatycznych

Programy komputerowe

2

3

4

5

6

pod kierunkiem nauczyciela

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia programów komputerowych;

steruje obiektem na ekranie (w przód, w prawo, w lewo);

podaje przykłady problemów, które można rozwiązać za pomocą komputera;

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia programów komputerowych;

tworzy prosty program składający się z kilku poleceń

tworzy proste programy, stosując podstawowe zasady tworzenia programów komputerowych;

stosuje odpowiednie polecenie do wielokrotnego powtarzania wybranych czynności;

tworzy proste procedury

pisze programy, korzystając z edukacyjnego języka programowania;

stosuje podstawowe polecenia danego języka;

stosuje wielokrotne powtarzanie tych samych czynności i procedury;

potrafi dobrać odpowiednie polecenia do rozwiązania danego zadania

potrafi samodzielnie znaleźć sposób rozwiązania  podanego problemu;

samodzielnie tworzy trudniejsze programy, korzystając z edukacyjnego języka programowania;

potrafi wykorzystać utworzone procedury do tworzenia innych procedur;

bierze udział w konkursach informatycznych

Posługiwanie się komputerem i praca z programem komputerowym

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

wymienia przynajmniej trzy podstawowe zasady zachowania w pracowni komputerowej i przestrzega ich, m.in.: dba o porządek na stanowisku komputerowym

wymienia przynajmniej sześć podstawowych zasad zachowania w pracowni komputerowej i przestrzega ich

wymienia zasady zachowania w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia zasady zachowania w pracowni komputerowej i przestrzega ich

omawia szczegółowo zasady zachowania w pracowni komputerowej i przestrzega ich

wymienia przynajmniej dwie podstawowe zasady zdrowej pracy przy komputerze i przestrzega ich, m.in.: planuje przerwy w pracy i ogranicza czas spędzany przy komputerze

wymienia przynajmniej cztery podstawowe zasady zdrowej pracy przy komputerze i stosuje je w praktyce

wymienia zasady zdrowej pracy przy komputerze i stosuje je w praktyce

omawia zasady zdrowej pracy przy komputerze i stosuje je w praktyce

omawia szczegółowo zasady zdrowej pracy przy komputerze i stosuje je w praktyce;

wyszukuje w Internecie dodatkowe informacje na temat zdrowej pracy przy komputerze i prezentuje je przed grupą

posługuje się myszą i klawiaturą;

uruchamia programy korzystając z ikon na pulpicie;

potrafi poprawnie zakończyć pracę programu;

rozróżnia elementy okna programu;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu

uruchamia programy z wykazu programów w menu Start;

nazywa elementy okna programu;

wykonuje niektóre operacje na oknie programu;

według wskazówek nauczyciela wykonuje operacje w oknie programu;

wyjaśnia, co kryje się pod ikonami umieszczonymi na pulpicie

omawia przeznaczenie elementów okna programu komputerowego;

wykonuje operacje na oknie programu;

omawia sposoby korzystania z menu programu komputerowego;

pod kierunkiem nauczyciela pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów; samodzielnie wykonuje operacje w oknie programu;

zna wybrane skróty klawiaturowe

wie, czym jest system operacyjny;

samodzielnie pracuje z dwoma jednocześnie uruchomionymi oknami programów;

wyjaśnia różnice w korzystaniu z różnych menu programów komputerowych;

korzysta z menu kontekstowego;

zna i stosuje podstawowe skróty klawiaturowe

omawia przeznaczenie elementów zestawu komputerowego;

potrafi samodzielnie odszukać i uruchomić wybrany program komputerowy;

potrafi wskazać podobieństwa i różnice w budowie różnych okien programów

Praca z dokumentem komputerowym

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

tworzy prosty dokument komputerowy – rysunek, tekst;

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku, w folderze domyślnym

tworzy dokument komputerowy – rysunek, tekst;

pod kierunkiem nauczyciela zapisuje dokument w pliku we wskazanej lokalizacji

otwiera istniejący dokument z pliku zapisanego w określonym folderze;

modyfikuje dokument i samodzielnie zapisuje w pliku w wybranej lokalizacji

samodzielnie otwiera istniejący dokument z pliku zapisanego w określonym folderze;

przegląda dokument, zmienia i ponowne zapisuje pod tą samą lub inną nazwą w wybranej lokalizacji

podaje cechy charakterystyczne dokumentów komputerowych tworzonych w różnych programach komputerowych (np. Paint, Word)

Pliki i foldery

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

z pomocą nauczyciela odszukuje zapisane pliki i otwiera je

wie, do czego służy folder Kosz i potrafi usuwać pliki;

potrafi odpowiednio nazwać plik;

odszukuje pliki w strukturze folderów;

potrafi tworzyć własne foldery

otwiera pliki umieszczone przez nauczyciela w wybranym folderze;

rozumie, czym jest struktura folderów;

rozróżnia folder nadrzędny i podrzędny;

tworzy własne foldery, korzystając z odpowiedniej opcji menu

zna pojęcie „rozszerzenie pliku";

rozróżnia pliki tekstowe i graficzne po ich rozszerzeniach;

potrafi zmienić nazwę istniejącego pliku;

potrafi wybrać program do otwierania pliku z danym rozszerzeniem

swobodnie porusza się po strukturze folderów;

rozróżnia pliki programów po ich rozszerzeniach

Najczęściej stosowane metody posługiwania się programami komputerowymi

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

do obsługi programów posługuje się głównie myszą (klika wymienione przez nauczyciela elementy: przyciski, ikony, opcje menu)

pracując z wybranym programem komputerowym, posługuje się myszą i klawiszami sterującymi kursorem, korzystając z pomocy nauczyciela;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy i klawiszy sterujących kursorem;

korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu;

na polecenie nauczyciela stosuje metodę przeciągnij i upuść

samodzielnie obsługuje programy za pomocą myszy, klawiszy sterujących kursorem i skrótów klawiaturowych;

samodzielnie korzysta ze Schowka do kopiowania, wycinania i wklejania: pliku, obrazu lub jego fragmentu, tekstu lub jego fragmentu;

samodzielnie stosuje metodę przeciągnij i upuść

omawia zasadę działania Schowka;

potrafi samodzielnie korzystać z poznanych metod w różnych programach komputerowych

Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – tworzenie rysunków w edytorze grafiki

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

omawia zalety i wady rysowania odręcznego i za pomocą programu komputerowego;

pod kierunkiem nauczyciela tworzy rysunek w prostym edytorze grafiki, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Linia, Gumka)

wyjaśnia, do czego służy edytor grafiki;

tworzy rysunek w prostym edytorze grafiki, stosując podstawowe narzędzia malarskie (Ołówek, Pędzel, Aerograf, Linia, Gumka);

tworzy rysunki składające się z figur geometrycznych (prostokątów, elips, okręgów);

pod kierunkiem nauczyciela wprowadza napisy w obszarze rysunku;

pod kierunkiem nauczyciela wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

tworzy rysunki składające się z figur geometrycznych (prostokątów, elips, okręgów);

wspólnie z nauczycielem analizuje problem i przykład jego rozwiązania;

rozwiązuje problem, korzystając z przykładowego rozwiązania;

wypełnia kolorem obszary zamknięte; stosuje kolory niestandardowe;

wprowadza napisy w obszarze rysunku;

ustala parametry czcionki takie, jak: krój, rozmiar, kolor, pochylenie, pogrubienie, podkreślenie;

wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go w inne miejsce na tym samym rysunku

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie rysunku: zaznacza, wycina, kopiuje i wkleja go do innego rysunku;

analizuje problem i przykład jego rozwiązania;

samodzielnie szuka sposobu rozwiązania wybranego problemu;

stosuje poznane metody komputerowego rysowania do tworzenia i modyfikowania rysunków

samodzielnie odszukuje opcje menu programu w celu wykonania konkretnej czynności;

potrafi samodzielnie sformułować problem i go rozwiązać;

przygotowuje rysunki na konkursy informatyczne

Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

pod kierunkiem nauczyciela

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia programów komputerowych;

tworzy prosty program składający się z kilku poleceń;

steruje obiektem na ekranie (w przód, w prawo, w lewo)

podaje przykłady problemów, które można rozwiązać za pomocą komputera;

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia programów komputerowych;

tworzy program sterujący obiektem na ekranie (w przód, w prawo, w lewo);

zapisuje program w pliku

tworzy proste programy, stosując podstawowe zasady tworzenia programów komputerowych;

korzystając z oprogramowania edukacyjnego, pisze polecenia sterujące obiektem na ekranie w przód, w lewo, w prawo i zmienia położenie obiektu o dowolny kąt;

stosuje odpowiednie polecenie do powtarzania wybranych czynności;

zapisuje w wizualnym języku programowania pomysły historyjek;

modyfikuje programy; objaśnia przebieg działania programów

pisze programy, korzystając z edukacyjnego języka programowania;

stosuje podstawowe polecenia danego języka;

stosuje powtarzanie tych samych czynności;

potrafi dobrać odpowiednie polecenia do rozwiązania danego zadania;

zapoznaje się z przykładowym problemem i analizuje sposób jego rozwiązania, korzystając z podręcznika;

zapisuje w wizualnym języku programowania sytuacje warunkowe i zdarzenia;

testuje na komputerze programy pod względem zgodności z przyjętymi założeniami;

projektuje historyjki

potrafi samodzielnie znaleźć sposób rozwiązania podanego problemu;

samodzielnie tworzy trudniejsze programy;

samodzielnie szuka sposobu rozwiązania postawionego problemu (zadania);

projektuje historyjki według własnych pomysłów i zapisuje je, korzystając z wybranego środowiska programowania;

bierze udział w konkursach informatycznych

Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – opracowywanie tekstu w edytorze tekstu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

pisze krótki tekst, zawierający wielkie i małe litery oraz polskie znaki diakrytyczne;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy i klawiszy sterujących kursorem;

zaznacza fragment tekstu;

zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace

wyjaśnia, do czego służy edytor tekstu;

porusza się po tekście za pomocą kursora myszy;

wyjaśnia pojęcia: wiersz tekstu, kursor tekstowy;

wie, jak się tworzy akapity w edytorze tekstu;

usuwa znaki za pomocą klawisza Backspace i Delete;

wyrównuje akapity do lewej, do prawej, do środka;

zmienia krój, rozmiar i kolor czcionki

wyjaśnia pojęcia: akapit, wcięcie w tekście, parametry czcionki;

wspólnie z nauczycielem analizuje problem i przykład jego rozwiązania;

rozwiązuje problem, korzystając z przykładowego rozwiązania;

prawidłowo stosuje spacje przy znakach interpunkcyjnych;

wyjaśnia pojęcia: strona dokumentu tekstowego, margines, justowanie;

justuje akapity;

wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

stosuje listy wypunktowane i numerowane

wie, jak ustawić odstęp po akapicie i interlinię;

analizuje problem i przykład jego rozwiązania;

samodzielnie szuka sposobu rozwiązania wybranego problemu;

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go w inne miejsce w tym samym dokumencie;

zna i stosuje podane w podręczniku zasady poprawnego redagowania tekstu;

stosuje kopiowanie formatu, wykorzystując odpowiednią opcję menu

samodzielnie wykonuje operacje na fragmencie tekstu: zaznaczanie, wycinanie, kopiowanie i wklejanie go do innego dokumentu;

potrafi samodzielnie sformułować problem i go rozwiązać;

pisze tekst, stosując poprawnie poznane zasady redagowania tekstu;

korzystając z Internetu i innych źródeł, wyszukuje informacje na temat e-booków

Posługiwanie się komputerem i sieciami komputerowymi – wyszukiwanie informacji z wykorzystaniem Internetu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

wymienia przykłady różnych źródeł informacji;

podaje przykłady niektórych usług internetowych;

potrafi uruchomić przeglądarkę internetową; wymienia niektóre zagrożenia ze strony Internetu

wyjaśnia, czym jest Internet i strona internetowa;

podaje i omawia przykłady usług internetowych;

otwiera i przegląda wskazane strony internetowe w przeglądarce;

pod kierunkiem nauczyciela korzysta z wyszukiwarki internetowej

wyjaśnia, czym jest adres internetowy;

wymienia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

wymienia zagrożenia ze strony Internetu (m.in. strony obrażające godność osobistą, propagujące treści niezgodne z zasadami właściwego zachowania, zawierające obraźliwe i wulgarne teksty, propagujące przemoc, pomagające nawiązywać niewłaściwe kontakty)

wyjaśnia, czym jest hiperłącze;

omawia przeznaczenie poszczególnych elementów okna przeglądarki internetowej;

samodzielnie korzysta z wyszukiwarki internetowej; wyszukuje hasła w encyklopediach multimedialnych i słownikach

stosuje zaawansowane opcje korzystania z różnych wyszukiwarek internetowych;

korzysta z portali internetowych

Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – tworzenie rysunków w edytorze grafiki

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

rysuje wielokąty, korzystając z narzędzia Wielokąt;

wykonuje odbicie lustrzane zaznaczonego fragmentu rysunku;

tworzy proste rysunki z wykorzystaniem poznanych narzędzi malarskich i operacji na fragmentach rysunku

korzystając ze wzorca, wybiera sposób rysowania wielokątów;

wie, jak zastosować narzędzie Krzywa;

przekształca obraz: wykonuje odbicia lustrzane i obroty;

korzysta z narzędzia Lupa do powiększania obrazu;

tworzy nowe rysunki i modyfikuje rysunki gotowe, korzystając z poznanych możliwości edytora grafiki

stosuje narzędzie Krzywa do tworzenia rysunków;

korzysta z Pomocy dostępnej w programach;

przekształca obraz: wykonuje pochylanie i rozciąganie obrazu;

wie, w jaki sposób dawniej tworzono obrazy;

wykorzystuje możliwość rysowania w powiększeniu, aby rysować bardziej precyzyjnie i poprawiać rysunki

analizuje sytuację problemową i szuka rozwiązania problemu;

przekształca obraz: wykonuje odbicia lustrzane, obroty, pochylanie i rozciąganie obrazu;

wie, z czego składa się obraz komputerowy i jaka jest funkcja karty graficznej;

wykorzystuje możliwość włączenia linii siatki, aby poprawiać rysunki

samodzielnie odszukuje opcje menu programu w celu wykonania konkretnej czynności, a w razie potrzeby korzysta z Pomocy do programu;

wyjaśnia różnicę między odbiciem lustrzanym w poziomie a obrotem o kąt 90°;

omawia proces powstawania obrazu komputerowego i wyjaśnia przeznaczenie karty graficznej;

rozwija indywidualne zdolności twórcze;

przygotowuje rysunki na konkursy informatyczne

Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

określa typ komputera (komputerów) w pracowni komputerowej, np. PC, Mac;

loguje się do szkolnej sieci komputerowej i prawidłowo kończy pracę z komputerem

zna w podstawowym zakresie działanie komputera;

rozróżnia elementy zestawu komputerowego;

omawia przeznaczenie monitora, klawiatury i myszy;

podaje przykłady komputerów przenośnych;

potrafi poprawnie zalogować się do szkolnej sieci komputerowej i wylogować się;

omawia przeznaczenie urządzeń zewnętrznych (drukarka, skaner, projektor multimedialny)

wymienia nazwy niektórych części zamkniętych we wspólnej obudowie komputera (płyta główna, procesor, pamięć operacyjna, dysk twardy);

omawia cechy komputerów przenośnych, m.in.: takich jak laptop, tablet;

wymienia urządzenia mobilne;

wyjaśnia przeznaczenie urządzeń do nagrywania obrazów, dźwięków i filmów tj. kamera internetowa, cyfrowy aparat fotograficzny, kamera cyfrowa

omawia przeznaczenie elementów zestawu komputerowego;

wyjaśnia, czym jest pamięć operacyjna RAM;

wyjaśnia różnicę pomiędzy pamięcią operacyjną a dyskiem twardym;

omawia cechy urządzeń mobilnych;

wykonuje zdjęcia aparatem cyfrowym lub smartfonem i przenosi je do pamięci komputera

korzystając z dodatkowych źródeł, odszukuje informacje na temat historii komputerów;

charakteryzuje komputery przenośne, uzupełniając informacje z dodatkowych źródeł;

odszukuje w Internecie więcej informacji na temat urządzeń do nawigacji satelitarnej;

nagrywa krótkie filmy, korzystając z aparatu cyfrowego, smartfonu lub kamery cyfrowej i przenosi je do pamięci komputera

uruchamia programy w wybrany sposób, np. klikając ikonę na pulpicie kafelek na ekranie startowym lub z wykazu programów w menu Start

wymienia cechy środowiska graficznego;

wie, czym jest system operacyjny;

wie, na czym polega uruchamianie programów

zna rolę systemu operacyjnego;

wymienia cechy środowiska graficznego;

wie, na czym polega uruchamianie komputera, instalowanie i uruchamianie programu komputerowego;

wie, że nie wolno bezprawnie kopiować programów i kupować ich nielegalnych kopii

omawia funkcje systemu operacyjnego;

omawia ogólnie procesy zachodzące podczas włączenia komputera;

wyjaśnia, co dzieje się na ekranie monitora i w pamięci komputera podczas uruchamiania programu komputerowego;

wie, że korzystając z programu komputerowego, należy pamiętać o przestrzeganiu warunków określonych w umowie licencyjnej

wyjaśnia, czym jest UEFI (i jego poprzednik BIOS) i wyjaśnia, jaka jest jego rola w działaniu komputera;

zna podstawowe rodzaje licencji komputerowych i zasady korzystania z nich

Operacje na plikach i folderach

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

wymienia przykładowe nośniki pamięci masowej i wie, do czego służą

omawia ogólnie nośniki pamięci masowej, m.in.: CD, DVD, urządzenie pendrive

wie, co to jest pojemność nośników pamięci;

podaje przykładowe pojemności wybranych nośników pamięci masowych

omawia przeznaczenie poszczególnych rodzajów nośników pamięci masowej;

wie, co to są zasoby komputera

korzystając z dodatkowych źródeł, odszukuje informacje na temat nośników pamięci masowej;

przegląda zasoby wybranego komputera; sprawdza ilość wolnego miejsca na dysku

odszukuje zapisane pliki w strukturze folderów i otwiera je;

tworzy własne foldery, korzystając z odpowiedniej opcji menu;

z pomocą nauczyciela kopiuje pliki z wykorzystaniem Schowka do innego folderu na tym samym nośniku

swobodnie porusza się po strukturze folderów, aby odszukać potrzebny plik;

potrafi odpowiednio nazwać plik;

kopiuje pliki do innego folderu na tym samym nośniku;

wie, do czego służy folder Kosz i potrafi usuwać pliki

rozróżnia folder nadrzędny i podrzędny;

kopiuje pliki i foldery zapisane na dysku twardym na inny nośnik pamięci, wykorzystując Schowek;

potrafi skopiować pliki z dowolnego nośnika na dysk twardy;

zna przynajmniej dwie metody usuwania plików i folderów

kopiuje pliki z wykorzystaniem Schowka do innego folderu i na inny nośnik;

przenosi i usuwa pliki, stosując metodę przeciągnij i upuść;

zna i stosuje skróty klawiaturowe do wykonywania operacji na plikach i folderach;

zmienia nazwę istniejącego pliku;

potrafi odzyskać plik umieszczony w Koszu;

kompresuje pliki i foldery oraz je dekompresuje

samodzielnie kopiuje pliki i foldery, stosując wybraną metodę;

wyjaśnia różnicę pomiędzy kopiowaniem a przenoszeniem plików;

wyjaśnia, na czym polega kompresja plików

Posługiwanie się komputerem i sieciami komputerowymi – komunikacja z wykorzystaniem Internetu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

z pomocą nauczyciela zakłada konto pocztowe;

pisze i wysyła listy elektroniczne do jednego adresata

samodzielnie zakłada konto pocztowe;

wymienia i stosuje podstawowe zasady pisania listów elektronicznych;

pisze list elektroniczny, stosując podstawowe zasady, np. pamięta o umieszczeniu tematu listu i podpisaniu się

podaje przykłady różnych sposobów komunikacji;

omawia podobieństwa i różnice między pocztą tradycyjną i elektroniczną;

samodzielnie zakłada konto pocztowe;

omawia szczegółowo i stosuje zasady netykiety;

dołącza załączniki do listów;

pisze i wysyła listy elektroniczne do wielu adresatów

omawia sposób zakładania konta pocztowego;

pisząc listy elektroniczne, stosuje zasady redagowania tekstu;

przestrzega zasad netykiety;

tworzy książkę adresową i korzysta z niej, wysyłając listy do wielu adresatów;

zna zasady dołączania załączników do e-maili i je stosuje, np. zmniejszając rozmiar pliku przed wysłaniem;

wie, co to jest spam i rozsyłanie tzw. internetowych łańcuszków

poprawnie redaguje list elektroniczny, stosując zasady redagowania tekstu i zasady netykiety;

zna różnicę między formatem tekstowym a HTML;

sprawnie korzysta z książki adresowej

jest świadom istnienia wirusów komputerowych;

rozumie, że należy stosować odpowiednie oprogramowanie, aby chronić komputer przed wirusami

zna i stosuje zasadę nieotwierania załączników do listów elektronicznych pochodzących od nieznanych nadawców;

omawia zagrożenia wynikające z komunikowania się przez Internet z nieznajomymi osobami;

wie, w jaki sposób wirusy mogą dostać się do komputera (podaje przynajmniej dwa sposoby)

zna i stosuje zasady komunikacji i wymiany informacji z wykorzystaniem Internetu;

wie, na czym polega cyberprzemoc;

wyjaśnia pojęcia: czat, komunikator internetowy, serwis społecznościowy, blog;

wyjaśnia, czym są wirusy komputerowe

potrafi ogólnie omówić działanie wirusów komputerowych, w tym różnych odmian wirusów, np. koni trojańskich;

wymienia i omawia podstawowe zasady ochrony komputera przed wirusami i innymi zagrożeniami przenoszonymi przez pocztę elektroniczną;

wie, czym jest firewall

podaje dodatkowe, niewymienione w podręczniku, zagrożenia przenoszone przez Internet lub wynikające z korzystania z nośników pamięci masowej (np. CD, urządzenie pendrive) niewiadomego pochodzenia;

stosuje sposoby ochrony przed wirusami komputerowymi, np. używa programu antywirusowego dla dysku twardego i innych nośników danych;

samodzielnie korzysta z chmury w trakcie pracy nad projektem grupowym

Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

korzysta z programu edukacyjnego przeznaczonego do tworzenia programów komputerowych;

pisze proste programy, używając podstawowych poleceń, według opisu w podręczniku;

tworzy programy z wykorzystaniem poleceń sekwencyjnych;

zapisuje program w pliku w folderze podanym przez nauczyciela

korzystając z opisu w podręczniku, ustala operacje, które powinny być ujęte w blok, oraz liczbę powtórzeń;

tworzy program sterujący obiektem na ekranie;

otwiera program zapisany w pliku, modyfikuje go i zapisuje pod tą samą nazwą w tym samym folderze

potrafi znaleźć rozwiązanie problemu (zadania) podanego przez nauczyciela;

wie, że powtarzające się polecenia należy ująć w blok i w razie potrzeby stosuje samodzielnie tę metodę w programie;

stosuje instrukcje warunkowe w programie;

tworzy program sterujący obiektem na ekranie zależnie od naciśniętego klawisza;

tworzy program zawierający proste animacje;

objaśnia przebieg działania programów;

otwiera program zapisany w pliku, modyfikuje go i zapisuje pod tą samą lub inną nazwą w wybranym folderze

analizuje problem, określa cel do osiągnięcia i opracowuje rozwiązanie;

potrafi dobrać odpowiednie polecenia do rozwiązania danego zadania;

dba o przejrzystość programu, dzieląc odpowiednio program na wiersze;

korzysta z odpowiednich opcji menu lub skrótów klawiaturowych, aby zaznaczyć, usunąć lub skopiować element programu;

próbuje tworzyć program optymalny; w razie potrzeby modyfikuje go

potrafi samodzielnie określić problem i cel do osiągnięcia;

podaje przykłady problemów, które można rozwiązać za pomocą komputera z wykorzystaniem odpowiedniego programu komputerowego;

samodzielnie opracowuje rozwiązanie problemu i sprawdza rozwiązanie dla przykładowych danych;

samodzielnie odnajduje dodatkowe możliwości programu, korzystając z Pomocy;

potrafi samodzielnie modyfikować program, tak aby był optymalny

tworzy program realizujący projekt prostej historyjki według poleceń z ćwiczenia z podręcznika

zapisuje w wizualnym języku programowania proste historyjki, stosując polecenia powtarzania i polecenia sterujące obiektem na ekranie (w przód, w prawo, w lewo);

tworzy prostą grę komputerową według wskazówek zawartych w ćwiczeniu; stosuje m.in. polecenia powtarzania i instrukcje warunkowe, animacje, wyświetlanie napisów

projektuje historyjki i gry na kilku poziomach;

tworzy zmienne i stosuje je w programie do zliczania punktów w grze;

potrafi zmieniać odpowiednio wartość licznika w trakcie działania programu;

stosuje złożone animacje

projektuje animowane historyjki i gry według własnych pomysłów i zapisuje je, korzystając z wybranego środowiska programowania;

tworzy trudniejsze programy realizujące zadane zagadnienie;

rozwiązuje zadania z konkursów informatycznych i bierze w nich udział

Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – opracowywanie tekstu w edytorze tekstu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

pisze krótki tekst, zawierający wielkie i małe litery oraz polskie znaki diakrytyczne;

formatuje tekst: zmienia krój, wielkość i kolor czcionki;

wstawia do tekstu rysunek clipart;

zapisuje dokument tekstowy w pliku

wkleja do tekstu fragment rysunku, wykorzystując Schowek;

wstawia do tekstu rysunki clipart i obiekty WordArt;

wie, jak zmienić sposób otaczania obrazu tekstem;

korzystając z podanego w podręczniku przykładu, zmienia sposób otaczania obrazu tekstem zgodnie z poleceniem zawartym w ćwiczeniu;

pod kierunkiem nauczyciela wstawia do tekstu prostą tabelę i wypełnia ją treścią

wymienia rodzaje umieszczenia obrazu względem tekstu;

stosuje wybrany sposób otaczania obrazu tekstem;

przegląda strukturę folderów i odszukuje plik w strukturze folderów;

wstawia do tekstu obraz z pliku;

zna i stosuje podstawowe możliwości formatowania obrazu umieszczonego w tekście (zmiana położenia, zmiana rozmiarów, przycinanie)

analizuje sytuację problemową i szuka rozwiązania problemu;

omawia zastosowanie poszczególnych rodzajów umieszczenia obrazu względem tekstu;

stosuje różne rodzaje umieszczenia obrazu względem tekstu;

zna i stosuje podstawowe możliwości formatowania obrazu umieszczonego w tekście (ustalanie kolejności obrazów, rozjaśnianie obrazu i jego obracanie, stosowanie punktów zawijania);

potrafi wykonać zdjęcie (zrzut) ekranu monitora i „wyciąć” fragment ekranu widoczny na monitorze, stosując odpowiedni program

potrafi zastosować właściwy sposób otaczania obrazu tekstem (m.in. dobiera odpowiedni układ do treści dokumentu tekstowego, do rodzaju wstawianych rysunków);

samodzielnie modyfikuje dokumenty tekstowe, do których wstawia obrazy lub ich fragmenty;

samodzielnie odszukuje dodatkowe możliwości formatowania obrazu wstawionego do tekstu

korzystając z przykładu z podręcznika, stosuje WordArty do wykonania ozdobnych napisów

wyróżnia fragmenty tekstu, stosując obramowanie i cieniowanie;

tworzy dokument tekstowy, np. zaproszenie, stosując do tytułu WordArty;

korzystając z przykładu z podręcznika, wstawia do tekstu tabelę o podanej liczbie kolumn i wierszy;

współpracuje w grupie, wykonując zadania szczegółowe

dodaje obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu;

wykonuje obramowanie strony;

wykorzystuje kształty np. do przygotowania komiksu;

zmienia istniejący tekst na WordArt;

zna budowę tabeli i pojęcia: wiersz, kolumna, komórka;

wstawia do tekstu tabelę, wstawia dane do komórek, dodaje obramowanie i cieniowanie komórek tabeli;

zapisuje dokument tekstowy w pliku pod tą samą lub pod inną nazwą;

drukuje dokumenty tekstowe;

planuje pracę nad projektem;

gromadzi i selekcjonuje materiały do przygotowania projektu

dodaje odpowiednie obramowanie i cieniowanie tekstu i akapitu – zależnie od treści;

modyfikuje wygląd WordArtu;

modyfikuje tabelę, m.in.: dodaje nowe wiersze i kolumny, potrafi scalić komórki;

korzysta z Kształtów dla zobrazowania niektórych treści w dokumencie tekstowym;

potrafi w razie potrzeby zgrupować wstawione obiekty oraz je rozgrupować;

tworząc nowe dokumenty lub poprawiając dokumenty już istniejące stosuje poznane zasady pracy nad tekstem (w tym metody wstawiania obrazu do tekstu z pliku i formatowania wstawionego obrazu);

wyszukuje dodatkowe informacje potrzebne do przygotowania projektu

rozróżnia obramowanie tekstu od obramowania akapitu, stosując poprawnie te dwa sposoby obramowania;

potrafi poprawnie dostosować formę tekstu do jego przeznaczenia, stosując właściwe ozdobniki i odpowiednie formatowanie tekstu;

właściwie planuje układ tabeli w celu umieszczenia w komórkach tabeli konkretnych informacji;

samodzielnie dobiera parametry drukowania w celu wydrukowania dokumentu;

potrafi pełnić funkcję koordynatora grupy, przydzielając zadania szczegółowe uczestnikom projektu;

w zadaniach projektowych wykazuje umiejętność prawidłowego łączenia grafiki i tekstu;

przygotowuje projekt na samodzielnie wymyślony temat

1.1.Posługiwanie się komputerem i jego oprogramowaniem

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

podaje kilka zastosowań komputera;

wymienia części składowe zestawu komputerowego;

posługuje się komputerem i urządzeniami TI w podstawowym zakresie;

podaje kilka przykładów urządzeń współpracujących z komputerem;

wie, że nadmierna ilość czasu spędzonego przy komputerze zagraża zdrowiu psychicznemu i fizycznemu;

zdaje sobie sprawę, że można uzależnić się od komputera; zna i stosuje sposoby zapobiegania uzależnieniu się od komputera

wskazuje kilka przykładów zastosowania komputera, np. w szkole, zakładach pracy i życiu społecznym;

definiuje komputer jako zestaw urządzeń elektronicznych i określa ich przeznaczenie;

zna pojęcia: program komputerowy, pamięć, system dwójkowy;

zna jednostki pojemności pamięci;

wymienia i omawia różne typy komputerów

omawia zastosowanie komputera w różnych dziedzinach życia, nauki i gospodarki;

zna pojęcia: bit, bajt, RAM;

omawia podstawowe układy mieszczące się na płycie głównej;

zna sposoby reprezentowania danych (wartości logicznych, liczb, znaków) w komputerze;

wymienia i omawia budowę i działanie wybranych urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej, np. drukarki, skanera;

omawia wybrane urządzenia mobilne

omawia schemat działania komputera, m.in. przekształcanie informacji w dane, przetwarzanie danych oraz wyjaśnia funkcje procesora odpowiedzialnego za te procesy; wyjaśnia, czym jest BIOS;

oblicza wartość dziesiętną liczby zapisanej w systemie dwójkowym;

wie, co to są kody ASCII i potrafi wstawić do dokumentu tekstowego wybrany znak, korzystając z tego kodu;

podaje przykłady kart rozszerzeń, które można zainstalować w komputerze;

omawia różne typy komputerów oraz budowę i działanie urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej, np. tablicy interaktywnej, kamery cyfrowej i internetowej

potrafi określić podstawowe parametry części składowych komputera i urządzeń peryferyjnych oraz urządzeń techniki użytkowej;

opisuje wybrane zastosowania informatyki, z uwzględnieniem swoich zainteresowań, oraz ich wpływ na osobisty rozwój, rynek pracy i rozwój ekonomiczny;

samodzielnie wyszukuje w Internecie informacje o nowych urządzeniach peryferyjnych oraz urządzeniach mobilnych;

korzysta z dokumentacji urządzeń elektronicznych

zna podstawowe zasady pracy z programem komputerowym (uruchamianie, wybór opcji menu, kończenie pracy z programem)

omawia przeznaczenie poszczególnych rodzajów programów użytkowych, podając przykłady konkretnych programów;

wie, na czym polega uruchamianie i instalowanie programów;

podaje przykłady nośników pamięci

umieszcza skrót programu na pulpicie;

wybiórczo korzysta z Pomocy do programu;

wyjaśnia rolę pamięci operacyjnej w czasie uruchamiania programu;

wie, jak odinstalować program komputerowy

potrafi skorzystać w razie potrzeby z Pomocy do programu;

wyjaśnia procesy zachodzące w czasie uruchamiania i instalowania programu;

potrafi zainstalować i odinstalować prosty program, np. edukacyjny, grę; potrafi pobrać program, np. darmowy, z Internetu i zainstalować go

określa pojemność pamięci, ilość wolnego i zajętego miejsca na dysku;

wyszukuje w Internecie lub innych źródłach informacje na temat nowych programów użytkowych i nośników pamięci

wie, jaka jest rola systemu operacyjnego

zna podstawowe funkcje systemu operacyjnego

podaje przykłady systemów operacyjnych

omawia cechy wybranych systemów operacyjnych, m.in.: Windows, Linux, Mac OS, wybrane systemy dla urządzeń mobilnych

porównuje wybrane systemy operacyjne, podając różnice

wie, że należy posiadać licencję na używany program komputerowy;

wie, na czym polega piractwo komputerowe i jakie grożą sankcje za nielegalne uzyskanie programu komputerowego w celu osiągnięcia korzyści majątkowych

wie, czym jest licencja na program, i wymienia jej rodzaje;

wymienia przykłady przestępczości komputerowej

zna pojęcie: prawo autorskie;

omawia przykładowe rodzaje darmowych licencji;

omawia przejawy przestępczości komputerowej

wyjaśnia różnice między różnymi rodzajami licencji;

rozumie zasady licencji na używany program

korzystając z Internetu lub innych źródeł, odszukuje więcej informacji na temat darmowych licencji

1.2.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – opracowywanie obrazów w edytorze grafiki

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

przy użyciu wybranego edytora grafiki tworzy rysunek, używając podstawowych narzędzi graficznych;

potrafi zapisać dokument komputerowy w pliku w określonym miejscu (dysku, folderze); otwiera rysunek zapisany w pliku, wprowadza zmiany i zapisuje ponownie plik

zna i omawia zasady tworzenia dokumentu komputerowego na przykładzie tworzenia rysunku w programie graficznym;

rozumie, dlaczego należy zapisać dokument na wybranym nośniku pamięci masowej;

przy użyciu wybranego edytora grafiki tworzy rysunki, stosując operacje na obrazie i jego fragmentach, przekształca obrazy; umieszcza napisy na obrazie;

tworzy proste animacje komputerowe

zna podstawowe formaty plików graficznych;

posługuje się narzędziami malarskimi trzech wybranych programów graficznych do tworzenia kompozycji z figur;

wykonuje operacje na obrazie i jego fragmentach, m.in.: zaznacza, kopiuje i wkleja fragmenty rysunku i zdjęcia, stosując wybrane programy graficzne;

poddaje zdjęcie obróbce: zmienia jasność i kontrast, stosuje filtry;

wie, czym są warstwy obrazu; tworzy obraz z wykorzystaniem pracy z warstwami;

korzysta z różnych narzędzi selekcji;

tworzy animacje komputerowe;

drukuje rysunek

przekształca formaty plików graficznych;

umieszcza napisy na obrazie, porównując możliwości dwóch wybranych programów graficznych;

wykonuje fotomontaż, korzystając z możliwości pracy z warstwami obrazu;

opracowuje obrazy zgodnie z przeznaczeniem;

tworzy animacje, korzystając z możliwości z warstwami i z przekształceń fragmentów obrazu;

drukuje obraz, ustalając samodzielnie wybrane parametry wydruku;

tworzy animacje komputerowe, stosując wybrany program graficzny;

skanuje zdjęcia, zapisuje w pliku i poddaje je obróbce

samodzielnie wyszukuje możliwości wybranego programu graficznego;

samodzielnie tworzy ciekawe kompozycje graficzne, np. fotomontaże;

uczestniczy w konkursach graficznych;

przygotowuje animacje według własnego pomysłu, korzystając z różnych możliwości wybranego programu do tworzenia animacji

1.3.Posługiwanie się komputerem – porządkowanie i ochrona dokumentów

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

kopiuje, przenosi i usuwa pliki wybraną przez siebie metodą;

rozumie, jakie szkody może wyrządzić wirus komputerowy

rozumie, dlaczego należy wykonywać kopie dokumentów;

potrafi kopiować, przenosić i usuwać pliki i foldery metodą przez Schowek oraz metodą przeciągnij i upuść;

stosuje podstawowe zasady ochrony przed wirusami komputerowymi

pakuje i rozpakowuje pliki lub foldery;

omawia ogólne zasady działania wirusów komputerowych;

zna zasady ochrony przed złośliwymi programami;

posługuje się programem antywirusowym w celu wykrycia wirusów

omawia inne rodzaje zagrożeń (konie trojańskie, programy szpiegujące);

wie, jak ochronić się przed włamaniem do komputera; wyjaśnia, czym jest firewall

utrzymuje na bieżąco porządek w zasobach komputerowych; pamięta o tworzeniu kopii ważniejszych plików na innym nośniku;

korzystając z dodatkowych źródeł, wyszukuje informacje na temat programów szpiegujących określanych jako adware i spyware

2.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – opracowywanie tekstu w edytorze tekstu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

tworzy prosty dokument tekstowy;

stosuje wyróżnienia w tekście, korzystając możliwości zmiany parametrów czcionki;

wykonuje podstawowe operacje na fragmentach tekstu – kopiowanie, wycinanie, wklejanie;

ozdabia tekst gotowymi rysunkami, obiektami z galerii obrazów, stosując wybraną przez siebie metodę;

zapisuje dokument w pliku;

uczestniczy w projekcie grupowym, wykonując proste zadania

zna i stosuje podstawowe zasady formatowania i redagowania tekstu;

formatuje tekst: ustala atrybuty tekstu (pogrubienie, podkreślenie, przekreślenie, kursywę), sposób wyrównywania tekstu między marginesami, parametry czcionki;

formatuje rysunek (obiekt) wstawiony do tekstu; zmienia jego rozmiary, oblewa tekstem lub stosuje inny układ rysunku względem tekstu;

gromadzi materiały do wykonania zadania w ramach projektu grupowego i opracowuje zlecone zadania

zna ogólne możliwości edytorów tekstu i zasady pracy z dokumentem tekstowym;

zna i stosuje podstawowe zasady redagowania tekstu; dostosowuje formatowanie tekstu do jego przeznaczenia;

stosuje tabulacje, wcięcia, interlinie;

wykorzystuje edytor równań do pisania prostych wzorów;

zna i stosuje różne sposoby wycinania fragmentu ekranu (np. zdjęcie ekranu, Narzędzie Wycinanie) i stosuje je, aby wyciąć i wkleić do dokumentu tekstowego fragment ekranu;

przygotowuje dokumenty do wykonania zadania w ramach projektu grupowego

zna i stosuje metody usprawniające pracę nad tekstem (m.in. stosowanie gotowych szablonów, wbudowanych słowników);

stosuje różne typy tabulatorów, potrafi zmienić ich ustawienia w całym tekście;

wstawia dowolne wzory, wykorzystując edytor równań;

osadza obraz w dokumencie tekstowym, wstawia obraz do dokumentu tekstowego;

wykonuje trudniejsze zadania szczegółowe podczas realizacji projektu grupowego; wykonuje kolaż ze zdjęć

samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania dowolnego problemu;

przygotowuje profesjonalny tekst – pismo, sprawozdanie, z zachowaniem poznanych zasad redagowania i formatowania tekstów;

pełni funkcje koordynatora podczas realizacji projektu grupowego;

potrafi wykorzystać chmurę do wymiany informacji w pracy zespołowej

3.1.Rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie problemów algorytmicznych

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

zapisuje prosty algorytm liniowy w postaci listy kroków;

zna podstawowe zasady prezentacji algorytmów w postaci schematów blokowych (zna podstawowe bloki potrzebne do budowania schematu blokowego);

analizuje gotowy schemat blokowy prostego algorytmu

wyjaśnia pojęcie algorytmu;

określa dane do zadania oraz wyniki i zapisuje prosty algorytm liniowy w postaci listy kroków;

określa sytuacje warunkowe, tj. takie, które wyprowadzają różne wyniki – zależnie od spełnienia narzuconych warunków;

buduje schemat blokowy prostego algorytmu liniowego;

analizuje schemat blokowy algorytmu z rozgałęzieniami

omawia etapy rozwiązywania problemu (zadania);

wie, na czym polega iteracja;

analizuje algorytmy, w których występują powtórzenia i określa, od czego zależy liczba powtórzeń;

buduje schemat blokowy algorytmu z warunkiem prostym

wyjaśnia pojęcie specyfikacja problemu;

prezentuje algorytmy iteracyjne za pomocą listy kroków i schematu blokowego

potrafi samodzielnie napisać specyfikację określonego zadania;

buduje schemat blokowy algorytmu, w którym wystąpią złożone sytuacje warunkowe;

określa, kiedy może nastąpić zapętlenie w algorytmie iteracyjnym i potrafi rozwiązać ten problem;

buduje schemat blokowy określonego algorytmu iteracyjnego

3.2.Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera – tworzenie programów komputerowych

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

tworzy proste programy w wybranych języku wizualnym, używając (wskazanego przez nauczyciela) dydaktycznego środowiska programowania (np. Logomocja, Scratch, Baltie)

tworzy programy, używając podstawowych poleceń, korzystając z wybranego środowiska programowania,

zapisuje powtarzające się polecenia, stosując odpowiednie instrukcje;

wykonuje proste zadania szczegółowe w projekcie grupowym

wyjaśnia, na czym polega prezentacja algorytmu w postaci programu;

wyjaśnia pojęcia program źródłowy i program wynikowy;

tworzy zmienne i wykonuje na nich proste obliczenia;

realizuje prostą sytuację warunkową i iterację, korzystając z wybranych środowisk programowania (jednego lub kilku);

definiuje i stosuje procedury bez parametrów

zna pojęcia: translacja, kompilacja, interpretacja;

wie, jak są pamiętane wartości zmiennych;

zapisuje algorytmy iteracyjne (w tym pętlę w pętli) i z warunkami (w tym złożonymi), korzystając z wybranych środowisk programowania (jednego lub kilku);

definiuje i stosuje procedury z parametrami;

wykonuje trudniejsze zadania szczegółowe w projekcie grupowym i łączy wykonane zadania szczegółowe w jeden program

wyjaśnia zasady programowania i kompilowania;

odróżnia kompilację od interpretacji;

korzystając z wybranego środowiska programowania, pisze trudniejsze programy z zastosowaniem procedur z parametrami;

bierze udział w konkursach informatycznych z programowania;

pełni funkcję koordynatora w projekcie grupowym

4.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

zna zastosowania arkusza kalkulacyjnego i omawia budowę dokumentu arkusza;

pisze formułę wykonującą jedno z czterech podstawowych działań arytmetycznych (dodawanie, odejmowanie, mnożenie, dzielenie);

potrafi zastosować kopiowanie i wklejanie formuł

zna i stosuje zasadę adresowania względnego;

potrafi tworzyć formuły wykonujące bardziej zaawansowane obliczenia;

stosuje funkcje arkusza kalkulacyjnego, tj.: SUMA, ŚREDNIA;

modyfikuje tabele w celu usprawnienia obliczeń, m.in.: wstawia i usuwa wiersze (kolumny); zmienia szerokość kolumn i wysokość wierszy tabeli; wie, jak wprowadzić do komórek długie teksty i duże liczby

potrafi prawidłowo zaprojektować tabelę arkusza kalkulacyjnego (m.in.: wprowadza opisy do tabeli, formatuje komórki arkusza; ustala format danych, dostosowując go do wprowadzanych informacji);

rozróżnia zasady adresowania względnego i bezwzględnego;

stosuje arkusz do kalkulacji wydatków i innych obliczeń; dostosowuje odpowiednio rodzaj adresowania

potrafi układać rozbudowane formuły z zastosowaniem funkcji JEŻELI;

potrafi samodzielnie zastosować adres bezwzględny, aby ułatwić obliczenia

zna działanie i zastosowanie wielu funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym;

samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania określonego problemu;

projektuje samodzielnie tabelę arkusza z zachowaniem poznanych zasad wykonywania obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym

5.1.Posługiwanie się komputerem i sieciami komputerowymi – wyszukiwanie informacji i komunikowania się z wykorzystaniem Internetu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

wymienia kilka zastosowań Internetu;

otwiera stronę o podanym adresie;

wyszukuje w Internecie informacje według prostego hasła;

porusza się po stronie WWW

zna podstawowe zasady pracy w szkolnej (lokalnej) sieci komputerowej;

zna pojęcia: Internet, strona internetowa, WWW;

omawia wybrane usługi internetowe;

potrafi wyszukiwać informacje w Internecie: korzysta z wyszukiwarek

wymienia zalety łączenia komputerów w sieć;

zna pojęcia: witryna, strona główna, serwer internetowy, hiperłącze, hipertekst;

potrafi wyszukiwać informacje w Internecie: korzysta z katalogów stron WWW;

wyszukuje informacje w internetowych zasobach danych

opisuje sieci lokalne i globalne oraz podstawowe klasy sieci; potrafi udostępniać zasoby, np. foldery;

potrafi omówić schemat sieci szkolnej i domowej;

wie, jak uzyskać dostęp do Internetu;

potrafi zastosować różne narzędzia do wyszukiwania informacji; stosuje złożony sposób wyszukiwania;

porządkuje najczęściej odwiedzane strony

potrafi formułować własne wnioski i spostrzeżenia dotyczące rozwoju Internetu, jego znaczenia dla różnych dziedzin gospodarki i dla własnego rozwoju;

potrafi właściwie zawęzić obszar poszukiwań, aby szybko odszukać informacje

redaguje i wysyła list elektroniczny, korzystając z podstawowych zasad netykiety;

potrafi skorzystać z wybranych form komunikacji, np. z komunikatora, stosując zasady netykiety

dołącza załączniki do listu; korzysta z książki adresowej; zna i stosuje zasady netykiety pocztowej;

zna sposoby komunikowania się za pomocą Internetu, m.in.: komunikatory i czaty, fora dyskusyjne, portale społecznościowe

dba o formę listu i jego pojemność; ozdabia listy, załączając rysunek, dodaje tło; stosuje podpis automatyczny; zakłada książkę adresową;

podaje i omawia przykłady usług internetowych oraz różnych form komunikacji; omawia m.in.: komunikatory i czaty, fora dyskusyjne, portale społecznościowe

uczestniczy w dyskusji na wybranym forum dyskusyjnym, stosując zasady netykiety;

omawia wybrane usługi internetowe (m.in.: nauka i praca w Internecie, książki, czasopisma, muzea, banki, zakupy i aukcje, podróże, rozrywka), uwzględniając zasady korzystania z tych usług

korzystając z Internetu i innych źródeł, wyszukuje informacje o najnowszych osiągnięciach w dziedzinie e-usług i różnych form komunikacji i wymiany informacji

zna zagrożenia i ostrzeżenia dotyczące korzystania z komunikacji za pomocą Internetu; zdaje sobie sprawę z anonimowości kontaktów w Sieci

stosuje przepisy prawa związane z pobieraniem materiałów z Internetu; zdaje sobie sprawę z konieczności racjonalnego gospodarowania czasem spędzonym w Sieci

zna podstawowe przepisy dotyczące korzystania z e-usług

na przykładach uzasadnia zalety i zagrożenia wynikające z pojawienia się Internetu

potrafi przedstawić własne wnioski z analizy zalet i wad uzależniania różnych dziedzin życia od Internetu

1.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – opracowywanie tekstu w edytorze tekstu

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

formatuje tekst: ustala atrybuty tekstu (pogrubienie, podkreślenie, przekreślenie, kursywę), sposób wyrównywania tekstu między marginesami, parametry czcionki;

formatuje rysunek (obiekt) wstawiony do tekstu; zmienia jego rozmiary, oblewa tekstem lub stosuje inny układ rysunku względem tekstu;

zapisuje dokument tekstowy w pliku;

uczestniczy w projekcie grupowym, wykonując proste zadania

zna i stosuje podstawowe zasady redagowania tekstu; dostosowuje formatowanie tekstu do jego przeznaczenia;

stosuje interlinie i wcięcia;

stosuje automatyczną numerację i wypunktowanie;

potrafi zastosować idolny i górny do pisania wzorów;

wstawia tabelę i wykonuje podstawowe operacje na jej komórkach;

gromadzi materiały do wykonania zadania w ramach projektu grupowego; opracowuje zlecone zadania

stosuje tabulatory domyślne i specjalne;

wykorzystuje możliwości automatycznego wyszukiwania i zamiany znaków;

wykorzystuje edytor równań do pisania prostych wzorów;

zna podstawowe zasady pracy z tekstem wielostronicowym (redaguje nagłówek, stopkę wstawia numery stron);

potrafi podzielić tekst na kolumny;

drukuje dokumenty tekstowe, dobierając odpowiednie parametry drukowania;

przygotowuje dokumenty do wykonania zadania w ramach projektu grupowego

stosuje różne typy tabulatorów, potrafi zmienić ich ustawienia w całym tekście;

wyjaśnia na przykładach różnicę w stosowaniu wcięć i tabulatorów;

stosuje odpowiednio spacje nierozdzielające;

wstawia dowolne wzory, wykorzystując edytor równań;

stosuje podział strony;

stosuje przypisy;

wie, jak sprawdzić z ilu znaków składa się dokument;

wykonuje trudniejsze zadania szczegółowe podczas realizacji projektu grupowego

samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania dowolnego problemu;

przygotowuje profesjonalny tekst – pismo, sprawozdanie, z zachowaniem poznanych zasad redagowania i formatowania tekstów;

potrafi wykorzystać chmurę do wymiany informacji w pracy zespołowej

1.2.Rozumienie, analizowanie i rozwiązywanie problemów algorytmicznych

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

opisuje algorytm, znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym, na przykładzie wyboru najwyższego ucznia spośród pięciu

prezentuje wybrany algorytm, korzystając z oprogramowania edukacyjnego;

opisuje algorytm znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym na przykładzie wyboru największej liczby spośród n liczb – stosuje przeszukiwanie liniowe;

stosuje algorytm poszukiwania przez połowienie w zabawie w zgadywanie liczby

opisuje algorytm znajdowania wybranego elementu w zbiorze uporządkowanym – stosuje algorytm poszukiwania przez połowienie;

opisuje algorytmy na liczbach naturalnych: przedstawia działanie algorytmu Euklidesa w wersji z odejmowaniem;

porządkuje elementy w zbiorze metodą przez wybieranie;

korzysta z pomocy dydaktycznych lub dostępnego oprogramowania do demonstracji działania wybranych algorytmów

opisuje algorytmy na liczbach naturalnych: bada podzielność liczb, wyodrębnia cyfry danej liczby, przedstawia działanie algorytmu Euklidesa w wersji z dzieleniem;

porządkuje elementy w zbiorze metodą przez zliczanie;

zapisuje jeden wybrany algorytm w postaci listy kroków lub przedstawia w postaci schematu blokowego

zapisuje trudniejsze algorytmy w postaci listy kroków i przedstawia w postaci schematu blokowego

1.3.Programowanie i rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera – tworzenie programów komputerowych

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

w wybranym dydaktycznym środowisku programowania (Baltie, Scratch) tworzy programy sterujące obiektem na ekranie;

analizuje gotowe proste programy zapisane w wybranym języku programowania;

z pomocą nauczyciela tworzy prosty program w języku wysokiego poziomu wyświetlający napis na ekranie;

potrafi uruchomić utworzony program i wyprowadzić wyniki na ekran

w wybranym dydaktycznym środowisku programowania projektuje, tworzy i testuje programy sterujące obiektem na ekranie;

w wybranym dydaktycznym środowisku programowania (Baltie, Scratch) zapisuje algorytm znajdowania wybranego elementu w zbiorze nieuporządkowanym, np. maksimum z n liczb;

zna ogólną budowę programu i najważniejsze elementy języka programowania – słowa kluczowe, instrukcje, wyrażenia, zasady składni;

stosuje w programach zmienne i wykonuje proste obliczenia, np. oblicza sumę dwóch liczb, średnią z dwóch liczb

w wybranym dydaktycznym środowisku programowania (Baltie, Scratch) programuje algorytm Euklidesa w obu wersjach (z odejmowaniem i z dzieleniem) oraz stosuje algorytm poszukiwania przez połowienie w grze w zgadywanie liczby;

wie, co to jest typ zmiennej i potrafi zadeklarować zmienne typu liczbowego (całkowite, rzeczywiste) i stosować je w zadaniach;

zna działanie instrukcji warunkowej w wybranym języku wysokiego poziomu i potrafi zrealizować prosty algorytm z warunkami;

wie, co to są podprogramy i zna ich zastosowanie;

definiuje i stosuje procedury w wybranym dydaktycznym środowisku programowania (Baltie, Scratch)

wyjaśnia pojęcia: parametr formalny, parametr aktualny, interpretacja, kompilacja;

definiuje (korzystając z podręcznika) funkcje bez parametrów i z parametrami w wybranym języku wysokiego poziomu;

analizuje (wspólnie z nauczycielem) programy, w których zastosowano funkcje; zapisuje je, uruchamia i wyjaśnia ich działanie;

na bazie przykładów z podręcznika stosuje funkcje bez parametrów i z jednym parametrem w prostych programach;

korzystając z podręcznika, deklaruje tablice, wczytuje i wyprowadza elementy tablicy na ekran;

analizuje opisane w podręczniku gotowe programy realizujące algorytmy porządkowania metodą przez wybieranie i zliczanie oraz wyszukiwania elementu w zbiorze uporządkowanym; zapisuje je w wybranym języku programowania i potrafi wyjaśnić ich działanie

definiuje funkcje i stosuje je w programach;

deklaruje tablice, wczytuje i wyprowadza elementy tablicy na ekran;

samodzielnie zapisuje w postaci programów algorytmy porządkowania metodą przez wybieranie i zliczanie oraz wyszukiwania elementu w zbiorze uporządkowanym; definiuje odpowiednie procedury i funkcje;

pisze trudniejsze programy, w których stosuje funkcje i tablice;

rozwiązuje przykładowe zadania z konkursów informatycznych; bierze udział w konkursach

2.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – tworzenie prezentacji multimedialnej

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

wie, czym jest prezentacja multimedialna i posługuje się programem do jej tworzenia;

zna podstawowe zasady tworzenia prezentacji;

tworzy prezentację składającą się z kilku slajdów z zastosowaniem animacji niestandardowych; wstawia do slajdu tekst i grafikę;

zapisuje prezentację i potrafi uruchomić pokaz slajdów

zna cechy dobrej prezentacji;

podaje przykładowe programy do tworzenia prezentacji;

wykonuje przejścia między slajdami;

stosuje tło na slajdach; potrafi ustawić jednakowe tło dla wszystkich slajdów;

zmienia kolejność slajdów; usuwa niepotrzebne slajdy;

zna podstawowe możliwości programu do obróbki filmu;

zna najważniejsze etapy historycznego rozwoju informatyki i technologii

przygotowuje plan prezentacji; planuje wygląd slajdów;

korzysta z szablonów; dobiera odpowiedni szablon do danej prezentacji; potrafi ustawić jednakowe tło dla wszystkich slajdów oraz inne dla wybranego slajdu;

potrafi nagrać zawartość ekranu i wstawić nagranie na slajd prezentacji;

korzysta z wybranego urządzenia do nagrywania filmów i nagrywa filmy;

wstawia na slajd hiperłącza, umieszcza przyciski akcji;

dba o poprawność redakcyjną tekstów;

przedstawia główne etapy historycznego rozwoju informatyki i technologii

umieszcza w prezentacji efekty dźwiękowe;

przygotowuje prezentację w postaci albumu fotograficznego;

poddaje nagrany film podstawowej obróbce;

wstawia film do prezentacji;

współpracuje w grupie przy tworzeniu projektu, wykonując samodzielnie zadania szczegółowe;

omawia poszczególne etapy historycznego rozwoju informatyki i technologii;

określa zakres kompetencji informatycznych, niezbędnych do wykonywania różnych zawodów

potrafi samodzielnie zaprojektować i przygotować prezentację multimedialną na wybrany temat, cechującą się ciekawym ujęciem zagadnienia, interesującym układem slajdów;

korzystając z Internetu, znajduje więcej informacji na temat pierwszych komputerów, rozwoju oprogramowania i technologii;

pełni funkcję koordynatora grupy w projekcie grupowym;

rozważa i dyskutuje wybór dalszego i pogłębionego kształcenia, również w zakresie informatyki

3.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

potrafi zastosować kopiowanie i wklejanie formuł;

zna ogólne zasady przygotowania wykresu w arkuszu kalkulacyjnym;

korzysta z kreatora wykresów do utworzenia prostego wykresu;

zapisuje utworzony arkusz kalkulacyjny we wskazanym folderze docelowym

zna i stosuje zasadę adresowania względnego;

potrafi tworzyć formuły wykonujące proste obliczenia;

stosuje funkcje arkusza kalkulacyjnego, tj.: SUMA, ŚREDNIA;

tworzy wykres składający się z dwóch serii danych, potrafi dodać do niego odpowiednie opisy

stosuje adresowanie mieszane;

porządkuje i filtruje dane w tabeli;

potrafi tworzyć formuły wykonujące bardziej zaawansowane obliczenia;

wykonuje w arkuszu kalkulacyjnym obliczenia z dziedziny fizyki, matematyki, geografii, np. tworzy tabelę do obliczania wartości funkcji liniowej i tworzy odpowiedni wykres;

zna zasady doboru typu wykresu do danych i wyników;

drukuje tabelę arkusza kalkulacyjnego, dobierając odpowiednie parametry drukowania; rozróżnia linie siatki i obramowania

rozróżnia zasady adresowania względnego, bezwzględnego i mieszanego;

potrafi układać rozbudowane formuły z zastosowaniem funkcji;

tworzy, zależnie od danych, różne typy wykresów: XY (punktowy), liniowy, kołowy;

wstawia tabelę arkusza kalkulacyjnego do dokumentu tekstowego jako obiekt osadzony i jako obiekt połączony;

wstawia z pliku tabelę arkusza kalkulacyjnego do dokumentu tekstowego;

realizuje algorytm iteracyjny i z warunkami w arkuszu kalkulacyjnym

potrafi samodzielnie zastosować adres bezwzględny lub mieszany, aby ułatwić obliczenia;

zna działanie i zastosowanie wielu funkcji dostępnych w arkuszu kalkulacyjnym;

wyjaśnia różnicę między tabelą osadzoną a połączoną;

samodzielnie wyszukuje opcje menu potrzebne do rozwiązania określonego problemu;

projektuje samodzielnie tabelę z zachowaniem poznanych zasad wykonywania obliczeń w arkuszu kalkulacyjnym

stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych zadań rachunkowych z zakresu objętego programem nauczania klasy VIII

stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania prostych problemów algorytmicznych;

stosuje arkusz kalkulacyjny do rozwiązywania zadań rachunkowych (na przykład z matematyki lub fizyki) i z codziennego życia (na przykład planowanie wydatków)

korzystając z gotowego przykładu, np. modelu rzutu kostką sześcienną do gry, omawia, na czym polega modelowanie

wykonuje prosty model, np. rzutu monetą, korzystając z arkusza kalkulacyjnego

wykorzystuje arkusz kalkulacyjny do analizy wyników eksperymentów;

korzystając z dodatkowych źródeł, np. Internetu, wyszukuje informacje na temat modelowania

4.1.Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem aplikacji komputerowych – tworzenie strony internetowej

2

3

4

5

6

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

Uczeń:

zna ogólne zasady projektowania stron WWW i wie, jakie narzędzia umożliwiają ich tworzenie;

wie, w jaki sposób zbudowane są strony WWW

potrafi, korzystając z podstawowych znaczników HTML, tworzyć prostą strukturę strony internetowej;

umie tworzyć akapity i wymuszać podział wiersza, dodawać nagłówki do tekstu, zmieniać krój i rozmiar czcionki;

wie, jak założyć internetowy dziennik – blog

zna funkcje i zastosowanie najważniejszych znaczników HTML;

potrafi wstawiać obrazy do utworzonych stron;

umie tworzyć listy wypunktowane i numerowane i wstawiać hiperłącza;

wie, czym są systemy zarządzania treścią i tworzy prosty blog w oparciu o wybrany system

formatuje tekst na stronie internetowej, wstawia tabele;

dba o poprawność merytoryczną i redakcyjną tekstów;

potrafi utworzyć prostą stronę internetową (m.in. zawierającą blog) w oparciu o wybrany system zarządzania treścią; dodaje nowe wpisy, przydziela wpisy do kategorii, dodaje tagi;

współpracuje w grupie przy tworzeniu projektu, wykonując samodzielnie zadania szczegółowe

zna większość znaczników HTML;

posługuje się wybranym programem przeznaczonym do tworzenia stron WWW;

potrafi tworzyć proste witryny składające się z kilku połączonych ze sobą stron;

publikuje stronę WWW w Internecie

Kontroli i ocenianie podlegają:

KL. 4 i 5

KL.6

Kl. 7

Kl. 8

Wypowiedzi ustne

1

1

1

1

Zadania klasowe/NoJ

2+2

2+2

2+2

2+2

Technika głośnego czytania, w tym utworu poetyckiego i dramatycznego (7 i 8)

2

2

2

2

Czytanie ze zrozumieniem

2

2

2

2

Sprawdziany (np. ze znajomości lektur)

4

4

4

4

Sprawdziany tzw. „ 3 ostatnie lekcje”

2 - 4

2 - 4

2 - 5

2 - 5

Dyktanda

2

2

2

2

Recytacje utworu poetyckiego/epickiego

1

1+1

1+1

1+1

Dłuższe prace pisemne

2

2

2

2

Samodzielne opracowanie lektury dodatkowej

1

1

1

1

Krótkie zadania domowe

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

Prace dodatkowe

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

Praca w grupach

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

Samodzielne praca na lekcji

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

wg potrzeb

Klasy IV - VI

Klasy VII-VIII

0 błędów             celujący

1 błąd              bdb

2-3 błędy          db

4 - 5 błędów           dst

6 – 7 błędów          dop

8 i więcej błędów   ndst

3. bł. interp.=1 bł.ortogr

0 błędów             celujący

1-błąd            bdb

2     błędy        db

3- 4 błędy            dst

5- 6 błędów         dop

7 i  więcej błędów  ndst

3 bł. interp.=1 bł.ortogr.